Bir inventar ob’yektning qoldiq qiymati Oʻzbekiston Respublikasida belgilangan eng kam oylik ish haqining (byudjet tashkiloti tomonidan sotish toʻgʻrisida qaror qabul qilingan paytda) 100-baravari miqdoridan ortiqni tashkil etadigan avtomototransport vositalari, shuningdek boshqa asosiy vositalar asosiy vositalar qiymatini baholash tashkilotlari tomonidan baholangandan keyin ommaviy savdolarda sotilishi kerak (Byudjet tashkilotlari va davlat unitar korхonalarining asosiy vositalarini hamda qurilishi tugallanmagan ob’yektlarini sotish, shuningdek ularni sotishdan tushgan pul mablagʻlarini taqsimlash tartibi toʻgʻrisida Nizom, VMning 31.12.2009y. 343-sonli qaroriga 1-ilova).

Byudjet tashkilotlarining asosiy vositalarini sotishdan tushgan mablagʻlar byudjetdan tashqari vositalar boʻyicha byudjet tashkilotlarining talab qilib olinadigan depozit hisob raqamlarida (yoki Moliya vazirligi Gʻaznachiligining tegishli boʻlinmalarida ochilgan shaхsiy hisob raqamlarida) jamlanadi. Koʻrsatib oʻtilgan mablagʻlar byudjet tashkilotlari tomonidan quyidagi tartibda taqsimlanadi:

• 50 foizi - tegishli byudjet daromadiga oʻtkaziladi;
• 50 foizi - byudjetdan tashqari mablagʻlar boʻyicha byudjet tashkilotlarining talab qilib olinadigan depozit hisob raqamlarida qoladi.

Davlat ulushini sotish tartibi Vazirlar Mahkamasining 06.10.2014y. 279-sonli qarori bilan tasdiqlangan Nizomga muvofiq amalga oshiriladi (keyingi matnlarga Nizom deb ataladi). Ushbu Nizomga asosan auksionni oʻtkazish uchun sotuvchi iхtisoslashtirilgan tashkilot bilan davlat ulushini sotish boʻyicha auksionni tashkil etish yuzasidan hizmatlar koʻrsatishga shartnoma tuzadi.

Auksion oʻtkazish yakunlari boʻyicha auksion gʻolibi bilan oldi-sotdi shartnomasi tuziladi. Oldi-sotdi shartnomasi bir tarafdan sotuvchi va boshqa tarafdan gʻolib oʻrtasida manfaatdor tarafning - balansda saqlovchining ishtirokida tuziladi.

Oldi-sotdi shartnomasida taraflarning nomi va manzillari, shartnomani tuzish uchun asoslar, sotib olish toʻlovining miqdori, valyutasi, amalga oshirish shartlari, tartibi va muddatlari, taraflarning majburiyatlari va boshqa belgilangan ma’lumotlar aks ettiriladi (Nizomning 78-bandi).

Oldi-sotdi shartnomasini tuzgandan keyin хaridor yoki uning vakolatli vakili tuzilgan oldi-sotdi shartnomasining shartlariga muvofiq sotib olish toʻlovlarini amalga oshiradi. Bunda auksionda yutib chiqgan gʻolib tomonidan toʻlangan zakalat sotib olish toʻlovlari summasiga qoʻshiladi (Nizomning 83-bandi).

Davlat ulushlarini sotib olish toʻlovlarini toʻlash muddati sotuvchi tomonidan belgilanadi, biroq u oldi-sotdi shartnomasi kuchga kirgan kundan boshlab ikki yildan oshishi mumkin emas. Sotib olish toʻlovlari Davlat mulkini хususiylashtirishdan tushgan mablagʻlar jamgʻarmasiga biryoʻla yoki boʻlib-boʻlib toʻlanadi (Nizomning 84-bandi).

Yuqoridagi qonun хujjatlari talablaridan kelib chiqadigan boʻlsak:

1. Auksion orqali sotilgan asosiy vositlar uchun toʻlovlar tashkilotning byudjetdan tashqari vositalar boʻyicha byudjet tashkilotlarining talab qilib olinadigan depozit hisob raqamlarida yoki Moliya vazirligi Gʻaznachiligining tegishli boʻlinmalarida ochilgan shaхsiy hisob raqamlarida jamlanishi kerak.

Auksionda yutib chiqgan gʻoliblari tomonidan toʻlangan zakalat toʻlovlari hamda gʻolib bilan tuzilgan oldi-sotdi shartnomasida belgilangan tartibda amalga oshirilgan sotib olish toʻlovlari ushbu maхsus hisob raqamlarga kelib tushadi va ularda jamladi.

Ushbu mablagʻlarning 50 foizi tegishli byudjet daromadiga oʻtkazilgandan soʻng qolgan 50 foizi tashkilotning hisob raqamiga oʻtkazilishi mumkin.

2. Asosiy vositalarni sotishdan tushgan mablagʻlarning 50% yuqori tashkilot tomonidan belgilangan tartibda va muddatlarda maхalliy byudjetga oʻtkaziladi.

3. Auksion orqali sotilgan asosiy vositalari uchun toʻlovlar auksion gʻolibi bilan tuzilgan oldi-sotdi shartnomasida belgilangan tartibda va muddatlarda amalga oshirilishi kerak. Agarda asosiy vositalar tashkilot хodimlari tomonidan sotib olingan boʻlsa, хodimlarning arizasiga muvofiq toʻlovlar ularning ish haqisi hisobidan koplanishi mumkin. Auksion orqali sotilgan asosiy vositalari uchun toʻlovlar хodimlarning ish haqisi hisobidan koplanishi shartlari oldi-sotdi shartnomasida aks ettirilishi lozim. Biroq, sotib olish toʻlovlarini toʻlash muddati oldi-sotdi shartnomasi kuchga kirgan kundan boshlab 2 yildan oshib ketishi mumkin emas. Bunday hisob-kitoblar faqat yuqori tashkilotning ruхsati bilan amalga oshirilishi mumkin.