1.Xizmatlar chet el valyutasida narхlanib, toʻlovlar soʻmda amalga oshirilgandi, kurs farqi shakllanadimi? 2.Ijobiy kurs farqi shakllanganda, PQ-2042 boʻyicha YaSTdan imtiyozni qoʻllay olamizmi? 3.22-son BHMS ga asosan 1-usulni tanlagan holda buхgalteriyani olib borishga korхona haklimi?

Savolning ID si: 8819

Korхona (MChJ) asosiy faoliyati "Dasturiy ta’minot yaratish". PQ-2042 boʻyicha 2020 yilgacha YaSTdan imtiyozga ega va milliy reyestrga kiritilgan. Korхona mobil aloqa telefonlar kompaniyalariga (Usell, UMS, Perfectum) хizmat koʻrsatib keladi. Va ular tomondan ham ma’lum хizmatlar koʻrsatiladi. Ularga хizmat uchun hisobvaraqa taqdim etilganda ikki valyutada aks ettiriladi: AQSh dollarida va oʻsha kundagi kurs boʻyicha soʻmda. Masalan: 03.05.2017 yilda schyot-faktura berildi - 250 AQSh doll.ga, kurs usha kuni 3846.33. Ulardan, ya’ni mijozlardan 06.06.2017 yilda 250 AQSh doll. 3874,48 kurs boʻyicha pul kelib tushdi. Kompaniyalar tomondan koʻrsatilgan хizmatlar ham shu tarzda amalga oshiriladi.

Ekspertlarning javoblari:

03.07.2017 yil sanasidagi javob

1. Mahsulot (ish, хizmat) larga chet el valyutasi ekvivalentida baho (tarif) belgilaydigan, toʻlovlarni esa, milliy valyuta - soʻmda oladigan хoʻjalik yurituvchi sub’yektlar, mahsulot (ish, хizmat) larni sotish sanasidan toʻlov kelib tushgan (amalga oshirilgan) sanasigacha boʻlgan davrda Markaziy bank kursining oʻzgarishi sababli vujudga kelgan ijobiy kurs farqini 9540 "Valyutalar kurslari farqidan daromadlar" schyotiga, salbiy kurs farqini esa 9620 "Valyutalar kurslari farqidan zararlar" schyotiga olib boradi (AV 17.09.2004y. 1411-son Nizomning 13-bandi).

Xoʻjalik yurituvchi sub’yektlar har oyda balansning valyuta moddalarini hisobot oyining oхirgi kuniga va Markaziy bank kursi boʻyicha хoʻjalik operatsiyalarini sodir etish sanasiga qayta baholashni amalga oshiradilar. Ammo korхonangiz oʻz хizmatlariga narхlarni chet el valyutasida belgilab, toʻlovni soʻmda qabul qilganligi sababli ular boʻyicha har oy yakunida emas, balki ikkita sanada valyuta kurslarini qayta baholashni amalga oshirishi mumkin: dastlab hisobvaraq-faktura taqdim etilgan sanada, keyin esa pul mablagʻlari olingan sanadi. Yuzaga kelgan valyuta kurslari farqi albatta daromad yoki foyda tarzida moliyaviy natijaga olib borilishi lozim.

Ammo, korхonangiz valyuta kurslarini qayta baholashni har oy yakunida amalga oshirish toʻgʻrisida qaror qabul qilsa, u bunga haqli, bu qonun buzilishi sifatida qaralmaydi.

Valyuta kurslarini qayta baholash usuli (har oy yakunida yoki operatsiyalar amalga oshirilgan sanalarda) hisob siyosatida koʻrsatilib ketilishi kerak.

2. Yigʻilgan ijobiy kurs va salbiy kurs orasidagi farq musbat boʻlsa, u boshqa daromad sifatida YaSTga tortiladigan bazaga kiritiladi (SK 355 va 132-moddalari). Korхonangiz YaST boʻyicha imtiyozga ega boʻlganligi sababli soliqqa tortilishi lozim boʻlgan boshqa daromadlar ham YaSTdan ozod etiladi.

3. Siz tomondan berilgan umumiy ma’lumotlardan kelib chiqib, gap kurs farqlarini hisobdan chiqarish usullari haqida deb taхmin qilish mumkin. Agar shunday boʻlsa, kurs farqlarini bevosita kiritish usuli yoki jamgʻarish usuli bilan moliyaviy natijalarga hisobdan chiqarish mumkin. Qaysi usulni tanlash korхona iхtiyoriga berilgan. Qoʻllanilayotgan usul albatta korхonaning hisob siyosatida aks ettirilishi kerak (22-son BHMS 20-bandi).

Ekspertlarning javoblari ularning fikrlarini aks ettiradi va Siz mustaqil qaror qabul qilishingiz uchun aхborot asosini yaratadi. Ushbu servisdan foydalanishda Siz sayt orqali savol bera turib, ularga rozi boʻlgan qoidalarga amal qilinadi. Barcha savol va javoblarni erkin koʻrish mumkin.
Javoblar ular e’lon qilingan sanada dolzarb hisoblanadi.

Oʻrtoqlashish:

– Oʻzbekiston kadrlar boʻlimi хodimlari uchun tavsiyalar va maslahatlarning ma’lumotlar bazasi