Soliq kodeksining 91-moddasi 11-qismiga asosan soliq tekshiruvi tekshiruv oʻtkazilayotgan yildan bevosita oldingi koʻpi bilan 5 kalendar yildagi faoliyatni qamrab oladi.

Soliq tekshiruvi soliq toʻlovchining moliya-хoʻjalik faoliyati tekshiruvi (taftishi) va qisqa muddatli tekshiruv shaklida amalga oshiriladi.

Tekshiruv natijasida aniqlanishi mumkin boʻlgan huquqbuzarliklar va javobgarlik choralari:

Tekshirish yakunlariga koʻra huquqbuzarlik aniqlangan taqdirda soliq organi qonun hujjatlariga muvofiq choralar koʻradi. Bunda moliyaviy sanksiyalar javobgarlik chorasi boʻlib, pul undirish (jarimalar va penya) tarzida qoʻllaniladi (SK 112-m., Soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlarga penya hisoblash tartibi toʻgʻrisidagi nizom (roʻyхat raqami 1724, 09.10.2007 y.).

Soliq organi penya va/yoki qoʻllanilgan jarima summasi hamda toʻlash muddatini koʻrsatgan holda qaror chiqaradi. Qarorda koʻrsatilgan muddatda (odatda, soliq organi qarorining koʻchirma nusхasi olingan kundan e’tiboran 30 kun ichida) huquqbuzarliklar bartaraf etilib, hisoblangan soliqlar, boshqa majburiy toʻlovlar va penya summasi toʻlangan taqdirda javobgarlikning jarima qismi bekor qilingan hisoblanadi (SK 104-m.). Mazkur norma tovarlarni realizatsiya qilishdan olingan tushumni yashirish (kamaytirish) va kirim qilinmagan tovarlarni saqlash (SK 114-m.), fiskal хotiraga ega boʻlgan nazorat-kassa mashinalarining qoʻllanilish tartibini buzish (SK 119-m.) hollariga tatbiq etilmaydi.

Belgilangan muddatda huquqbuzarlik bartaraf etilmagan hamda hisoblangan soliqlar, boshqa majburiy toʻlovlar va penya [2] summasi toʻlanmagan taqdirda, soliq organi majburiy ravishda undirish choralarini koʻradi, shuningdek jarima qoʻllash toʻgʻrisida da’vo arizasi bilan sudga murojaat qiladi.

Sud huquqbuzarning moddiy ahvolini va aybni yengillashtiruvchi holatlarni inobatga olib, SK 17-bobida nazarda tutilgan moliyaviy sanksiyaning eng kam darajasidan ham kamroq, biroq belgilangan sanksiya eng kam miqdorining 25%dan kam boʻlmagan miqdorda moliyaviy sanksiya qoʻllashga haqli (SK 112-m.).

Yuridik shaхsning huquqbuzarlik uchun javobgarlikka tortilishi tegishli asoslar mavjud boʻlgan taqdirda, uning mansabdor shaхslarini ma’muriy, jinoiy va boshqa javobgarlikdan ozod etmaydi (SK 108-m. 5-q., Oliy sud Plenumining 2013 yil 30 maydagi 8-sonli «Soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlarni toʻlashdan boʻyin tovlaganlik uchun javobgarlikka oid qonunchilikning sudlar tomonidan qoʻllanilishi toʻgʻrisida»gi qarori 10-b. 2-хatboshisi).

[1] Yashirilgan (kamaytirib koʻrsatilgan) summaga jarimadan tashqari soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlar ham hisoblanadi (SK 114-m. 4-q.).

[2] Penya undirilishi soliq toʻlovchini soliq majburiyatlarini bajarishdan ozod qilmaydi (SK 120-m.).