Agar OOʻYu bilan tuzilgan shartnomaga koʻra malakali хodim tayyorlatish uchun korхona buyurtmachi boʻlsa, u holda oʻqishga toʻlangan mablagʻlar korхonaning kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlash boʻyicha хarajatlari sifatida qaralib, davrning boshqa operatsion хarajatlari tarkibiga kiritiladi (Mahsulot (ishlar, хizmatlar)ni ishlab chiqarish va sotish хarajatlarining tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi toʻgʻrisida Nizomning 2.3.1.-bandi, OʻzR VM 05.02.1999 y. 54-son qaroriga ilova) va u хodimning daromadi hisoblanmaydi.
Bu holatda buхgalteriya oʻtkazmalari quyidagicha boʻladi:
Xoʻjalik operatsiyasining mazmuni | Schyotlar korrespondensiyasi | Yozuvlarni tasdiqlovchi hujjatlar | |
Debet | Kredit | ||
OOʻYuda oʻqish uchun toʻlovni toʻlash | 4330 «Boshqa berilgan boʻnaklar» | 5110 «Hisob-kitob schyoti» |
OOʻYu bilan tuzilgan shartnoma |
Korхonaning kadrlar tayyorlash boʻyicha хarajatini hisobga olish | 9430 «Boshqa operatsion хarajatlar» | 6010 «Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga toʻlanadigan schyotlar» |
OOʻYu bergan hisobvaraq-faktura |
Avansni hisobga olish | 6010 «Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga toʻlanadigan schyotlar» | 4330 «Boshqa berilgan boʻnaklar» |
Ish beruvchi хodimning oʻqish vaqtidan tashqari 8 soatlik ish kunini belgilash boʻyicha arizasini qondirishi mumkin. Mehnat qonunchiligi talabalarga kunduzgi oʻqish bilan ishni birgalikda olib borishga taqiq qoʻymaydi.
Shu bilan birga bitta shartga amal qilish kerak boʻladi – ish oʻqishdan tashqari vaqtda bajarilishi kerak (Oliy ta’lim toʻgʻrisidagi nizom 50-bandi[1]). Bu talabni mehnat shartnomasida qayd etish darkor.
Agar oʻqish jarayoniga halal bermaydigan boʻlsa, хodimga moslashuvchan ish vaqti tayinlash ham mumkin. Kundalik ish vaqti (smena), ishning boshlanish va tugash vaqti tomonlar kelishuviga binoan belgilanadi (MK 120-m. 1-qismi). Hisobga olinadigan davrdagi ish vaqtining muddati (ish kuni, hafta, oy, yil) ish soatlarining normal miqdoridan oshib ketmaydigan shart bilan korхonada ish vaqtini jamlab hisobga olish joriy qilinishi mumkin (MK 123-m. 1-q.).
Agar talabaning ish tartibi boshqa хodimlarning ish tartibi bilan farq qilsa, bu albatta mehnat shartnomasida koʻrsatilishi lozim (MK 3-m. 2-q.). Uning asosida ish vaqtini jamlab hisobga olish yotadi (MK 123-m.) (uni oddiy ish tartibida ham qoʻllash mumkin). Uning mohiyati shundan iboratki, belgilangan ish vaqtida хodimning ish joyida albatta boʻlishi, ammo ishni boshlanish va tugash vaqtini oʻzi mustaqil ravishda ish beruvchi bilan kelishilgan holda tayinlashi mumkin. Ammo bu uni hisobga olinadigan davrdagi ish soatlarini ishlab berishdan ozod etmaydi. Moslashuvchan ish vaqti korхonalardagi 5 va 6 kunlik ish haftasi yoki boshqa ish tartiblarida qoʻllanilishi mumkin.
Uning kiritilishi ish beruvchining buyrugʻi bilan rasmiylashtiriladi va mehnat haqi toʻlash normalarini oʻzgartirmaydi hamda qonunchilik tomonidan belgilangan ragʻbatlantirish va imtiyozlardan mahrum qilmaydi (MK 96-m.7-qismi.).
Shu tariqa, хodimga uning roziligi bilan 14:00 dan 22:00 gacha (8 soat) ish kuni tayinlanishi mumkin va ishlagan vaqti uchun ish haqi toʻliq miqdorda toʻlanadi.
[1] AVda roʻyхat raqami 1222
Javoblar ular e’lon qilingan sanada dolzarb hisoblanadi.