1. Stipendiya – bu Oʻzbekistan Respublikasi qonun hujjatlarida koʻzda tutilgan davlat granti yoki kontrakt toʻlovi asosida oʻqishning kunduzgi shaklida oliy ta’lim muaassalarida ta’lim olayotgan va oʻqishini oʻzlashtirayotgan talabalarga toʻlanadigan oylik pulli ta’minot (nafaqa)dir (Oliy ta’lim muassasalari talabalariga stipendiyalar tayinlash va toʻlash tartibi toʻgʻrisidagi Yoʻriqnoma, AV roʻy. №1339 16.04. 2004y., bundan keyin – “Yoʻriqnoma”).
Davlat stipendiyalari jismoniy shaхslarning boshqa daromadlari tarkibiga kiradi (SK 178-mod., 2-bandi). Qonun hujjatlarida davlat stipendiyalari uchun belgilangan miqdorlarda ta’lim va ilmiy-tadqiqot muassasalari tomonidan toʻlanadigan stipendiyalar jismoniy shaхslarning soliq solinmaydigan daromadlardir (SK 179-mod., 23-bandi).
SKning 187-moddasi 1-bandida nazarda tutilgan asosiy boʻlmagan ish joyidan daromadlar olgan jismoniy shaхslar toʻgʻrisidagi ma’lumotnomani davlat soliq idorasiga taqdim etishdan asosiy maqsad – jismoniy shaхslarning asosiy boʻlmagan ish joyidan olingan va toʻlov manbaida soliqqa tortilmagan daromadlarni deklaratsiya asosida soliqqa tortishdir. Tegishincha, soliqqa tortilmaydigan daromadlar toʻgʻrisida ma’lumotnomani soliq idorasiga taqdim etishdan хech qanday ma’no yoʻq.
Lekin, agarda jismoniy shaхs biron bir boshqa soliqqa tortiladigan daromadlar boʻyicha soliq deklaratsiyasini taqdim etishi majbur boʻlsa, unda u hisobot davrida olingan barcha (soliqqa tortiladigan hamda tortilmaydigan) daromadlarni deklaratsiyada aks ettirishi shart.
2. Qonun hujjatlarida koʻzda tutilmagan, tashkilotning ichki hujjatlari asosida toʻlanadigan stipendilar SKning 175-moddasi 15-bandiga asosan jismoniy shaхslarning ishlanmagan vaqt uchun haq toʻlash koʻrinishdagi daromadlari hisoblanadi. Ushbu toʻlovlar jismoniy shaхslardan olinadigan daromad soligʻi, fuqarolarning majburiy sugʻurta badallari va yagona ijtimoiy toʻlovning soliq solish ob’yekti hisoblanadi.
Yuridik shaхsning mablagʻlari hisobidan toʻlanadigan stipendilar uchun soliq imtiyozlari koʻzda tutilmagan.
Agar bunday stipendiya asosiy boʻlmagan ish joyidan toʻlab berilgan boʻlsa, unda daromadlar olgan jismoniy shaхslar toʻgʻrisida belgilanadigan shaklda, soliq davri tugaganidan soʻng 30 kun ichida soliq idorasiga ma’lumotnoma taqdim etilishi shart.
Agarda hisoblangan stipendiya summasidan jismoniy shaхsning arizasiga asosan jismoniy shaхslardan olinadigan daromad soligʻi eng yuqori stavkada ushlab qolingan boʻlsa, unda asosiy boʻlmagan ish joyidan daromadlar olgan jismoniy shaхslar toʻgʻrisidagi ma’lumotnomani davlat soliq idorasiga taqdim etilmaydi, hamda jismoniy shaхs ushbu daromadlar boʻyicha deklaratsiya topshirmaslikka haqli.
Javoblar ular e’lon qilingan sanada dolzarb hisoblanadi.