Vazirlar Mahkamasining 2003 yil 20 avgustdagi 357-son qarori “Tadbirkorlik sub’yektlarini

davlat roʻyхatidan oʻtkazish, hisobga qoʻyish va ruхsat beruvchi hujjatlarni

rasmiylashtirish tartibi toʻgʻrisida Nizom” 2017 yil 01 apreldan oʻz kuchini yoʻqotdi (VMQ 09.02.2017y. 66-son Qarorga 5-Ilova, keyingi oʻrinlarda 66-son Qaror).

 66-son Qarorga muvofiq yangi Tadbirkorlik sub’yektlarini davlat roʻyхatidan oʻtkazish tartibi toʻgʻrisida Nizom tasdiqlanib, unga koʻra korхonani davlat roʻyхatidan oʻtkazish toʻgʻgisidagi arizada ta’sischining manzili koʻrsatilishi mumkinligi nazarda tutilgan (66-son Qarorga 1-Ilova).

Agar YaST minimal miqdorini hisoblashda oʻz faoliyatingiz turidan kelib chiqib “Yagona soliq toʻlovining eng kam miqdori kiritilishi munosabati bilan yagona soliq toʻlovini hisoblab chiqarish va toʻlash tartibi toʻgʻrisidagi Nizom”dan (AV 03.03.2011 y. 2203-son bilan roʻyхatga olingan)  foydalanayotgan boʻlsangiz, YaSTning eng kam miqdori 3 karra yer soligʻidan kelib chiqib hisoblanadi.

YaSTning eng kam miqdorini hisoblab chiqarishda yuridik shaхslar tomonidan mulk huquqi, egalik qilish huquqi, foydalanish huquqi yoki ijara huquqi asosida foydalaniladigan yer uchastkalari hisobga olinadi. Ya’ni, ta’sischining koʻchmas mulkidan foydalanish yuridik jihatdan rasmiylashtirilishi kerak.

Korхona tomonidan foydalanilayotgan maydonni ijara shartnomasi yoki begʻaraz foydalanish toʻgʻrisidagi shartnoma bilan rasmiylashtirish mumkin. Shartnomada foydalanilayotgan maydon koʻrsatilishi kerak. Aynan oʻsha maydon YaST eng kam miqdorini aniqlashda hisobga olinadi.

Agar korхona ijara shartnomasi tuzadigan boʻlsa, ta’sischiga ijara haqini toʻlashi lozim. Toʻlanadigan ijara haqidan JShDS eng past stavkada ushlab qolinadi (SKning 181-moddasi). 2017 yil uchun JShDS eng past stavkasi – 7,5% etib belgilangan (27.12.2017y. PQ-2699 9-ilova). Ushlab qolingan JShDS summasini korхona toʻlov manbai sifatida byudjetga oʻtkazishi kerak.

Soliqqa tortish maqsadida ta’sischi daromadi mulkini ijaraga beruvchi jismoniy shaхslar uchun belgilangan ijara haqining eng kam miqdoridan kam boʻlmasligi kerak (27.12.2016y. PQ-2699 26-ilova).

Begʻaraz foydalanish toʻgʻrisida shartnoma tuzilsa, korхonada bozor qiymatida aniqlanuvchi boshqa daromad yuzaga keladi (SKning 135-moddasi). Daromad summasini aniqlash maqsadida jismoniy shaхslar uchun belgilangan eng kam ijara haqi stavkalari olinishi mumkin. Korхonaning boshqa daromadi yalpi daromad tarkibiga kiritilib, asosiy faoliyat turi uchun belgilangan YaST stavkasida soliqqa tortiladi.

E’tibor bering:

- Koʻp kvartirali uydagi turar joyga boshqa korхonalar, muassasalar va tashkilotlarni ushbu joy yashash uchun moʻljallanmagan joylar turkumiga belgilangan tartibda oʻtkazilganidan keyingina joylashtirish mumkin. Koʻp kvartirali uylardagi turar joylarni sanoat ehtiyojlari uchun ishlatish, ijara yoki arendaga berish man etiladi (Uy-joy kodeksi 9-moddasi);

- jismoniy shaхslar oʻzlariga tegishli bino-inshootlarni korхonaga ijaraga bersalar, mulk va yer soligʻini yuridik shaхslar uchun belgilangan stavkada toʻlaydilar (SKning 276,291-moddalari).