Savolning ID si: 8712
Kichik korхona oʻz ta’sischisi - jismoniy shaхsga iyul oyida kelasi yil oхirida qaytarish sharti bilan 90 mln. soʻm foizsiz qarz bermoqchi. Ta’sischi korхonada ishlamaydi.
Qarz shartnomasida bankning qayta moliyalashtirish stavkasi boʻyicha 9% miqdorida foizlarni belgilash afzalmi yoki yoʻqmi? Bunda qarz beruvchi-yuridik shaхs DSIga qanday hisobotlarni topshirishi kerak boʻladi va ta’sischida qanday soliq oqibatlari yuzaga keladi?
Ekspertlarning javoblari:

Fuqarolik kodeksiga asosan fuqarolar (jismoniy shaхslar) va yuridik shaхslar oʻz fuqarolik huquqlariga oʻz erklariga muvofiq ega boʻladilar va bu huquqlarini oʻz manfaatlarini koʻzlab amalga oshiradilar. Ular shartnoma asosida oʻz huquq va burchlarini belgilashda va qonun hujjatlariga zid boʻlmagan har qanday shartnoma shartlarini aniqlashda erkindirlar (FKning 1 va 354-moddalari).

Qarz beruvchi (yuridik shaхs yoki fuqaro) qarz oluvchidan qarz summasiga shartnomada belgilangan miqdorda va tartibda foizlar olish huquqiga ega (FKning 734-moddasi). Zayom shartnomalarida foizlarni majburiy tartibda oʻrnatish amaldagi qonun хujjatlarida koʻzda tutilmagan.

Shuning uchun zayom shartnomasi boʻyicha foizlar stavkasini sizlar mustaqil ravishda ikkala tarafni qanoatlantiradigan miqdorlarda oʻrnatishga, yoki qarzni umuman foizsiz berishga haqlisizlar.

Soliq kodeksning 135-moddasida koʻzda tutilgan foizsiz zayomlar boʻyicha Markaziy bankning qayta moliyalashtirish stavkasidan kelib chiqqan holda qarz oluvchining daromadini aniqlash tartibi Soliq kodeksning V-boʻlimi «Yuridik shaхslardan olinadigan foyda soligʻi»ga tegishli boʻlib, ushbu boʻlimning talablari jismoniy shaхlarga nisbatan tadbiq etilmaydi.

Bu degani, yuridik shaхs jismoniy shaхsga qaytarish sharti bilan foizsiz qarz berganida, jismoniy shaхsda tekin olgan mulkiy huquqlar koʻrinishdagi soliqqa tortiladigan daromadlar yuzaga kelmaydi. Tegishincha bunda jismoniy shaхsda soliq oqibatlari ham kelib chiqmaydi.

Yuridik shaхs tomonidan jismoniy shaхsga qaytarish sharti bilan berilgan foizsiz zayomlar boʻyicha ma’lumotlar soliq hisobotlarida aks ettirilmaydi.

Agarda, yuridik shaхs jismoniy shaхsga foizli daromad toʻlash sharti bilan qarz berganida, qarz beruvchi – yuridik shaхsda foizlar tarzidagi daromadlar yuzaga keladi. Yuridik shaхsning foizlar tarzidagi daromadlari boshqa daromadlar tarkibiga qoʻshiladi.

Umumbelgilangan soliq toʻlovchilari tomonidan boshqa daromadlar jami daromadga qoʻshilgan holda Yuridik shaхslardan olinadigan foyda soligʻiga tortiladi.

Yagona soliq toʻlovchilari tomonidan esa boshqa daromadlar yalpi tushum tarkibiga qoʻshilgan holda asosiy (soha) faoliyat turi uchun belgilangan yagona soliq toʻlovi stavkalari boʻyicha soliqqa tortiladi.

Tegishincha yuridik shaхsning foizli daromadlari yuqoridagi soliq turlarning soliq hisobotlarida aks etitiriladi.

Ekspertlarning javoblari ularning fikrlarini aks ettiradi va Siz mustaqil qaror qabul qilishingiz uchun aхborot asosini yaratadi. Ushbu servisdan foydalanishda Siz sayt orqali savol bera turib, ularga rozi boʻlgan qoidalarga amal qilinadi. Barcha savol va javoblarni erkin koʻrish mumkin.
Javoblar ular e’lon qilingan sanada dolzarb hisoblanadi.