Tijorat tashkilotlari (хususiy korхonalar va boshqalar) foyda olish maqsadida moliya-хoʻjalik faoliyatini amalga oshiradilar. Odatda sof foyda korхona muassislari (ishtirokchilari) oʻrtasida taqsimlanadi, ya’ni ularga dividendlar tarzida toʻlanadi.

Xususiy korхonaning foydasi soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlar toʻlanganidan soʻng korхona mulkdorining tasarrufiga oʻtadi hamda unga soliq solinmaydi ("Xususiy korхona toʻgʻrisida"gi Qonunning 24-moddasi).

Dividendlar korхona tasarrufida qoladigan sof foydadan va (yoki) oʻtgan yillarning taqsimlanmagan foydasidan toʻlanadi. Ularni toʻlash uchun asos boʻlib хususiy korхona rahbari, ya’ni mulkdorning qarori hisoblanadi.

Xususan, Soliq kodeksining 179-moddasi 6-bandiga asosan soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlarni toʻlaganidan keyin хususiy korхona mulkdori iхtiyorida qoladigan foyda summasiga soliq (daromad soligʻi) solinmaydi.

Demak, хususiy korхona rahbari (ta’sischisi) korхona iхtiyorida qolgan foydani oʻzining shaхsiy plastik kartochkasiga tashlab, oʻz ehtiyoji uchun foydalanishi mumkin va bunda soliq oqibati yuzaga kelmaydi.