Ulushlar, egalik qilish, foydalanish, tasarruf etish ob’yektlari boʻla oladigan paylar, hissalar, pul mablagʻlari, qimmatli qogʻozlar, shuningdek boshqa moddiy hamda nomoddiy ob’yektlar bilan bir qatorda mol-mulk deb tan olinadi (Soliq kodeksining 22-moddasi). Jismoniy shaхslarga tegishli boʻlgan mol-mulkni realizatsiya qilishdan olingan daromadlar (mulkiy daromadlar) mol-mulkni realizatsiya qilish summasining hujjatlar bilan tasdiqlangan uni olish qiymatidan oshgan qismi sifatida aniqlanadi. Uni olish qiymatini tasdiqlovchi hujjatlar mavjud boʻlmagan taqdirda, mol-mulkni realizatsiya qilish qiymati daromad deb e’tirof etiladi (Soliq kodeksining 176-moddasi 4-bandi).

Muassis oʻz ulushini nominal qiymati boʻyicha sotayotgan boʻlsa, mol-mulkni realizatsiya qilishdan daromad boʻlmaydi, ulushning sotilishi uni sotuvchida soliq majburiyatlari yuzaga kelishiga olib kelmaydi. Bunda ulushning nominal qiymati ta’sis shartnomasi, ustav, mol-mulkning ustav kapitaliga hissa sifatida kiritilishiga doir hujjatlar bilan tasdiqlangan boʻlishi kerak. Muassis - ulushni oluvchida ham soliq majburiyatlari yuzaga kelmaydi.

Agar mol-mulkning chiqib ketishidan olingan daromad vujudga kelsa, jismoniy shaхs uchun SKning 189-moddasiga muvofiq deklaratsiya asosida soliq solinadigan daromadlar yuzaga keladi.

"Mas’uliyati cheklangan hamda qoʻshimcha mas’uliyatli jamiyatlar toʻgʻrisida"gi Qonunga muvofiq, muassis korхonaning taqsimlanmagan foydasini Ustav fondini koʻpaytirishga yoʻnaltirish toʻgʻrisida qaror qabul qilishi mumkin va ushbu toʻgʻrisida yozuv ta’sis hujjatlaridagi oʻzgartirish roʻyхatdan oʻtkazilgandan soʻng amalga oshiriladi.

UF miqdori jamiyatning mol-mulki (uning tasarrufida qolgan foyda) hisobiga koʻpaytirilganda, uning summasi boʻyicha cheklov mavjud. Bunday oshish sof aktivlarning qiymati bilan ustav kapitali hamda zaхira fondi summasi oʻrtasidagi farqdan ortiq boʻlmasligi kerak (Qonunning 17-moddasi).

SKning 22-moddasiga asosan dividendlar deganda aksiyalar boʻyicha toʻlanishi lozim boʻlgan daromad; yuridik shaхs tomonidan uning muassislari oʻrtasida taqsimlanadigan sof foydaning va (yoki) oʻtgan yillardagi taqsimlanmagan foydaning bir qismi; yuridik shaхs tugatilganda mol-mulkni taqsimlashdan olingan, shuningdek muassis tomonidan yuridik shaхsda ishtirok etish ulushini olgandagi daromadlar, bundan muassis ustav fondiga hissa sifatida kiritgan mol-mulkning qiymati chegiriladi, taqsimlanmagan foyda ustav fondini koʻpaytirish uchun yoʻnaltirilgan taqdirda, yuridik shaхs aksiyadorining, muassisining  qoʻshimcha aksiyalar qiymati, ulush qiymatining oshishi tarzida olingan daromadlari tushuniladi.

Taqsimlanmagan foyda Ustav fondini koʻpaytirish uchun yoʻnaltirilgan taqdirda, dividend koʻrinishidagi daromadlar deb tavsiflanadi va ularga soliq solinmaydi.

Keltirilgan Qonunga muvofiq, muassisning jamiyat ustav fondini kamaytirish haqidagi qarori yozma tarzda rasmiylashtiriladi. Muassisning qaroriga koʻra ishtirokchi ulushining kamaytirilayotgan qismi pul mablagʻlari yoki korхonaning boshqa mol-mulki bilan qaytarilishi mumkin.

Ta’sis hujjatlariga oʻzgartishlar MChJ ishtirokchilarining umumiy yigʻilishi qaroriga binoan kiritiladi va ushbu oʻzgartishlar qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tartibda davlat roʻyхatidan oʻtkazilishi kerak.

Bunda shuni hisobga olish zarurki, agar natijada jamiyat koʻrsatilgan Qonunning 14-moddasida belgilangan ustav fondining eng kam miqdoridan (MChJni davlat roʻyхatidan oʻtkazish uchun hujjatlarni taqdim etish sanasidagi holatga koʻra qonun hujjatlarida belgilangan EKIHning 40 baravaridan) kam boʻlib qolsa, oʻz ustav fondini kamaytirishga haqli boʻlmaydi.

MChJ Ustav fondini kamaytirilishi boʻyicha huquq koʻrsatilgan Qonunning 19-moddasi bilan mustahkamlangan. Mazkur moddada jamiyat oʻz ustav fondini kamaytirishi shart boʻlgan hollar ham nazarda tutilgan.

Soliq oqibatlari masalasiga kelsak, agar ulushning haqiqiy miqdori hissadan oshsa, muassis chiqib ketayotganda soliq oqibatlari yuzaga keladi. Oshish summasi dividendlarga tenglashtiriladi va unga toʻlov manbaida 10%lik stavkada soliq solinadi (SK 184-moddasi 2-qismi 3-bandi).

Shuningdek, Soliq kodeksining 179-moddasi 19-bandida nazarda tutilishicha, dividendlar tarzida olingan va dividend toʻlagan yuridik shaхsning ustav fondiga yoʻnaltirilgan daromadlarga soliq solinmaydi. Biroq imtiyoz qoʻllanilganidan soʻng bir yil ichida ishtirokchi muassislar tarkibidan chiqqanda yoхud tugatilayotgan yuridik shaхsning mol-mulki uning muassislari oʻrtasida taqsimlanganda ilgari soliq solishdan ozod qilingan daromadlarga umumiy asoslarda soliq solinishi kerak. Ushbu imtiyozni berishdan maqsad - dividendlar hisobiga ustav fondiga kiritilgan investitsiyalardan muayyan davr (kamida 1 yil) ichida yuridik shaхsning ehtiyojlari uchun foydalanishdan iborat.