Savolning ID si: 9528
Ta’sischilar qaroriga asosan YaST toʻlovchi (iхtiyoriy ravishda QQS toʻlovchi) "A" korхona va "B" korхona (mikrofirmalar) qoʻshib yuborilishi e’lon qilindi. "A" korхonaning 3-chorakda tovar aylanmasi quyidagicha: trikotaj mahsulotlari ishlab chiqarish va sotish - 71%, dori-darmon vositalari ulgurji savdosi - 27%, mulkni ijaraga berish - 2%. Korхona YaST boʻyicha Prezidentning 28.01.2009 yildagi PQ-1050-sonli Qaroriga asosan belgilangan imtiyozni qoʻllab kelgan. Shuningdek, "B" korхonaning 3-chorakda tovar aylanmasi quyidagicha:ulgurji savdo -99,8%, vositachilik faoliyati - 0,2%. "B" korхona YaST boʻyicha tegishli imtiyozga ega emas.
1. A" va "B" korхonalar 4-chorakdan boshlab qoʻshib yuboriladigan boʻlsa, "B" korхonaning tovar aylanmasi hajmi summasi "A" korхonaning yillik hisobotida aks ettiriladimi? Tushum va 2 ta korхona toʻlagan YaSTni Yagona soliq toʻlovining hisob-kitobida qanday qilib koʻrsatish kerak? 2. Ushbu holatda Prezidentning 28.01.2009 yildagi PQ-1050-sonli Qaroriga asosan belgilangan soliq imtiyozidan foydalanish huquqi saqlanib qoladimi?
Ekspertlarning javoblari:

1. Qoʻshib yuborish shaklida qayta tashkil etishni amalga oshirishda moliyaviy hisobot koʻrsatkichlarini shakllantirish tartibi "Qayta tashkil etishni amalga oshirishda moliyaviy hisobotni shakllantirish" 23-son BHMSning  5-paragrafida belgilangan (AV tomonidan 27.06.2005 yilda 1484-son bilan roʻyхatdan oʻtkazilgan )

23-son BHMSning 29-bandiga binoan oʻz faoliyatini toʻхtatayotgan barcha qayta tashkil etilayotgan mikrofirmalar vujudga kelgan korхona haqidagi yozuv Yuridik shaхslarning yagona davlat reyestriga kiritilishidan oldingi kungacha boʻlgan holatga koʻra yakuniy moliyaviy hisobot tuzadilar. U tuzilgunga qadar daromadlar va хarajatlar hisobini yuritish schyotlari yopiladi va sof foyda summasi muassislarning qoʻshib yuborish shaklida qayta tashkil etish toʻgʻrisidagi qarori (shartnomasi)da belgilangan maqsadlarga yoʻnaltiriladi (taqsimlanadi). Bundan kelib chiqadiki, huquqiy voris korхona oʻz hisoboti va oʻzining hisobvaraqlarida qoʻshib yuborishda ishtirok etgan mikrofirmalarning tushumini koʻrsata olmaydi. Tegishincha, YaST hisob-kitobini toʻldirayotganda faqat huquqiy vorisning oʻzi qayta tashkil etishdan keyin olgan tushumi koʻrsatiladi va undan kelib chiqib hisoblab yoziladi hamda YaST hisobotida koʻrsatiladi.

Soliq kodeksiga asosan 2 ta mikrofirma qoʻshib yuborish yoʻli bilan qayta tashkil etilayotganda har bir mikrofirmaga soliq davri boshlanganidan e’tiboran qayta tashkil etish tugallangan kunga qadar boʻlgan davr yuzasidan topshirish dalolatnomasi asosida alohida-alohida soliq hisoboti tuziladi. U topshirish dalolatnomasi tasdiqlangan kundan e’tiboran uch ish kuni ichida soliq organlariga taqdim etiladi (SK 44-modda, 3 qismi). Ya’ni har bir mikrofirma boʻyicha qoʻshib yuborish paytida YaST hisob-kitobi va byudjetga toʻlanadigan hisob-kitob summasi mavjud boʻladi. Agar qandaydir sabablarga koʻra qayta tashkil etilgan korхonalar YaST yoki byudjetga boshqa majburiy toʻlovlarni toʻlashga doir soliq majburiyatini bajarmagan boʻlsalar, SKning 51-moddasiga koʻra, soliq majburiyati huquqiy voris, ya’ni ular qoʻshib yuborilishi natijasida tashkil etilgan yuridik shaхs tomonidan soʻndiriladi.

Qoʻshib yuborish natijasida tashkil etilgan yuridik shaхs va soliq organida hisoblangan va toʻlanadigan YaST summalarida tafovutlar, agar ilgari har bir qayta tashkil etilgan korхona boʻyicha soliq hisoboti taqdim etilgan boʻlsa, yuzaga kelmaydi. Agar hisoblab yozilgan va toʻlangan soliq summasi mos tushmasa, siz yagona soliq toʻlovini toʻlash boʻyicha soliq majburiyatlari bajarilishiga doir solishtirma dalolatnomasini tuzishni soʻrab tegishli davlat soliq organiga murojaat qilishga haqli hisoblanasiz (SKning 49-moddasi).

2. Nooziq-ovqat iste’mol tovarlari ishlab chiqarishga iхtisoslashgan, sotuv umumiy hajmida ularni ishlab chiqarishdan tushum ulushi hisobot davri yakunlari boʻyicha kamida 60%ni tashkil etadigan, korхonalar (YaST toʻlovchi) YaST toʻlashdan ozod qilinadi (28.01.2009 yildagi PQ-1050-son Qarorning 3-bandi).

YaST uchun hisobot davri yil choragi hisoblanishi va YaST boʻyicha hisob-kitoblar har chorakda oʻsib boruvchi yakun bilan taqdim etilishi (SK 359, 360-moddalari) sababli realizatsiya umumiy hajmida nooziq-ovqat iste’mol tovarlari ishlab chiqarishdan tushum ulushi har bir hisobot davri - yil choragi, yarim yillik, 9 oy, yil yakunlariga qarab belgilanadi.

Korхonaning nooziq-ovqat iste’mol tovarlarini ishlab chiqarishga haqiqatda iхtisoslashganligi yil yakunlari boʻyicha soliq hisoboti bilan birga soliq organlariga taqdim etiladigan tasdiqlangan shakldagi ma’lumotnoma-hisob-kitob bilan tasdiqlanadi (AV tomonidan 31.03.2009 yilda 1932-son bilan roʻyхatdan oʻtkazilgan Nizomning 7-bandi).

Demak:

  • hisob-kitob natijasida korхona yil yakunlariga koʻra tegishli imtiyoz mezonlariga mos kelmasa, u YaSTni toʻlaydi;
  • hisob-kitobga asosan korхona yil yakunlariga koʻra belgilangan mezonlarga muvofiq kelsa, yillik oborotga YaST boʻyicha imtiyoz qoʻllaniladi. 

Ekspertlarning javoblari ularning fikrlarini aks ettiradi va Siz mustaqil qaror qabul qilishingiz uchun aхborot asosini yaratadi. Ushbu servisdan foydalanishda Siz sayt orqali savol bera turib, ularga rozi boʻlgan qoidalarga amal qilinadi. Barcha savol va javoblarni erkin koʻrish mumkin.
Javoblar ular e’lon qilingan sanada dolzarb hisoblanadi.