СКнинг 351-моддасига мувофиқ, оилавий корхона умумбелгиланган солиқлар тўлашни танлашга ҳақли эмас. Оилавий корхоналар ЯСТ тўлайди, лекин ихтиёрий равишда ҚҚСни тўлаши мумкин.
Дилерлик шартномаси бўйича операциялар комиссия шартнома бўйича операцияларга айнан ўхшаш.
Дилер-корхона (сизнинг корхона) реализация қилиш учун олинган товарлар ҳисобини балансдан ташқари 004 “Комиссияга қабул қилинган товарлар” счётида юритади.
Товар реализация қилингандан кейин етказиб берувчи («Ucell») дилердан олинган ҳисоботга асосан 5 банк куни давомида дилерга мазкур товарга ҳисобварақ-фактура тақдим этиши керак.
Воситачилик хизматлари кўрсатиш бўйича шартномага асосан товарларни реализация қилишда ҳисобварақ-фактураларни расмийлаштириш ва рўйхатга олиш тартиби АВ томонидан 22.03.2015 йилда 2439-сон билан рўйхатга олинган, МВ ва ДСҚ Қарорига асосан белгиланган (кейинги ўринларда - Тартиб).
Товарларни реализация қилишда дилер харидорга ўз номидан ҳисобварақ-фактура тақдим қилади. Бунда агар етказиб берувчи («Ucell») ҚҚС тўловчиси бўлса, у ҳолда товарларни реализация қилишда дилер, гарчи унинг ўзи ҚҚС тўловчиси бўлмаса ҳам, харидорга товарларни реализация қилиш оборотидан ҳисоблаб чиқарилган ҚҚС суммасини ажратиб кўрсатган ҳолда ҳисобварақ-фактура расмийлаштиради.
Товар реализация қилингандан кейин дилер етказиб берувчига ҳисобот бериши керак. Ҳисоботда реализация қилинган товарларнинг сони ва қиймати, етказиб берувчи томонидан қопланиши лозим бўлган дилер харажатларининг қиймати, комиссия ҳақи суммаси, шунингдек шартномада кўзда тутилган бошқа ахборот кўрсатилади.
Кўрсатилган воситачилик хизматлари учун ҳақ суммаси дилер учун тушум ҳисобланади. Дилер ўзининг ҳақи суммасига етказиб берувчига ҳисобварақ-фактура ёзади, бу дилерда Сотиш реестрида, харидорда эса Сотиб олиш реестрида рўйхатга олинади. Бунда тақдим қилинаётган ҳисобварақ-фактурада етказиб берувчи томонидан қопланиши лозим бўлган суммалар кўрсатилмайди, - улар ҳисобварақ-фактурага илова қилинадиган хизмат кўрсатиш тўғрисидаги далолатномада кўрсатилади (кўрсатилган Тартибнинг 37-банди).
ҚҚС тўловчиларида ҚҚС чегириб ташланган комиссия ҳақи суммаси фойда солиғини ҳисоблаганда корхонанинг жами даромадларига ёки ЯСТни ҳисоблаганда ялпи тушумга киритилади.
Дилерларда-ҚҚС тўловчиларида комиссия ҳақи суммаси ҚҚС солиш объекти ҳисобланади, бунда солиқ солинадиган база қўшилган қиймат солиғи суммасини ҳам ўз ичига оладиган, кўрсатилган хизматлар учун ҳақ (фоиз) тариқасида олиниши лозим бўлган суммадан келиб чиққан ҳолда белгиланади (Солиқ кодексининг 204-моддаси).
Мисолни кўриб чиқамиз. Фараз қилайлик, сизга жами 1200 минг сўмлик товарларни реализация қилиш учун беришди, сизнинг ҳақингиз 100 минг сўмни ташкил қилади.
Хўжалик операцияси номи | Сумма, минг сўм | Дебет | Кредит | Тасдиқловчи ҳужжатлар |
Етказиб берувчига сим-карталар учун олдиндан тўлов | 1200 | 4310 | 5110 | Банкдан кўчирма |
Сим-карталар реализация учун келиб тушди | 1200 | 004 |
| Юкхати |
Харидордан пул маблағлари тушгани кўрсатилади | 1200 | 5110 | 6310 | Банкдан кўчирма |
Сим-карталар реализацияси кўрсатилади | 1200 | 4010 | 6990 | Шартнома, етказиб берувчи ҳисобварақ-фактураси
|
Авансларни ҳисобга олиш | 1200 | 6990 6310 | 4310 4010 | |
Реализация қилинган сим-карталар ҳисобдан чиқарилди | 1200 |
| 004 | |
Даромад кўрсатилади (комиссия ҳақи суммаси) | 83,33 | 4010 | 9030 | Комиссионер ҳисоботи, комиссионер ҳисобварақ-фактураси
|
ҚҚС ҳисоблаб ёзилди (20%) | 16,67 | 4010 | 6410 | |
Етказиб берувчидан комиссия ҳақи келиб тушди | 100 | 5110 | 4010 |
ҚҚС бўйича ҳисоб-китобни тўлдиришда дилер етказиб берувчидан олинган, реализация қилинган товарлар бўйича ҚҚСни ҳисобга олмайди. Ҳисоб-китобда ҳақ суммасидан ҳисобланган ҚҚС кўрсатилади (Тартибнинг 27,30-бандлари). Бу ҳолатда иккиёқлама солиқ солиш вужудга келмайди.
Жавоблар улар эълон қилинган санада долзарб ҳисобланади.