Саволнинг ID си: 13192
ЯТТ 2018 йил декабрь ойида дастгоҳ сотиб олиш учун 29 000 $ га шартнома имзолаган ва 2018 йил декабрь ойида тўлов амалга оширилган. Дастгоҳ 2019 йилда кириб келди. Божхонада дастгоҳни расмийлаштириш учун ЯТТга рухсат берилмади. Сабаби 2019 йилдан бошлаб 5 000$ дан юқори суммага ЯТТ учун рухсат йўқ экан.
1. Уларнинг талаби қонунга тўғри келадими? Шартнома 2018 йилда тузилган, тўлов ҳам 2018 йилда амалга оширилган. 2. Агар уларнинг талаби ҳақиқий бўлса, бошқа МЧЖга расмийлаштирилган тақдирда ЯТТ томонидан тўланган 29 000 $ қандай ёпилади (банк базасидан қанақа асос билан ёпилади)? 3. Дастгоҳ МЧЖ номига расмийлаштирилса, МЧЖ кимни олдида қарздор бўлади?
Экспертларнинг жавоблари:

1. Мурожаатдан кўриниб турибдики, дастгоҳ олиб кирилган ва уни "эркин муомалага чиқариш (импорт)" божхона режимига жойлаштириш (божхона расмийлаштируви) 2019 йилда бошланган. ЎзР БКнинг 248-моддасига биноан божхона расмийлаштируви божхона органига товарлар ва (ёки) транспорт воситалари хусусида ҳужжатлар тақдим этилган пайтдан эътиборан бошланади. Расман олганда, божхонанинг талаби қонуний.

Вазият бўйича тўлиқ ҳолатни билмай туриб, унга доир батафсил шарҳни бериб бўлмайди.

Божхона пости хатти-ҳаракатларидан норози бўлсангиз, юқори турувчи божхона органига ёхуд суд инстанциясига мурожаат қилиш ҳуқуқига эгасиз.

2. Дастгоҳни МЧЖга расмийлаштиришни уни бошқа шахсга ўтказиш, унга нисбатан эгалик қилиш, фойдаланиш ёки тасарруф этиш ҳуқуқини бошқа шахсга бериш йўли билан амалга ошириш мумкин. ЎзР БКнинг 96-моддасига биноан божхона омбори божхона режимига жойлаштирилган товарни бошқа шахсга ўтказишга, унга нисбатан эгалик қилиш, фойдаланиш ёки тасарруф этиш ҳуқуқини бошқа шахсга беришга муайян шартларга риоя этилган тақдирда йўл қўйилади. Хусусан:

- товарни ёки унга нисбатан эгалик қилиш, фойдаланиш ёки тасарруф этиш ҳуқуқини бошқа шахсга ўтказувчи ваколатли шахс божхона органини олдиндан ёзма шаклда хабардор этади;

- товарга бўлган ҳуқуқни олувчи ваколатли шахс ушбу товарга нисбатан танланган божхона режими талаблари ва шартларига риоя этган ҳолда божхона декларациясини божхона органига тақдим этади.

Ваколатли шахснинг товарга нисбатан эгалик қилиш, фойдаланиш ёки тасарруф этиш ҳуқуқи божхона декларацияси божхона органига берилган пайтдан эътиборан бошқа шахсга ўтказилган деб ҳисобланади. Божхона декларацияси берилган пайтда мазкур шахсда божхона режимига риоя этилишини таъминлаш билан боғлиқ бўлган мажбуриятлар юзага келади.

3. Товарларга нисбатан мулкий ҳуқуқларга эга бўлган шахс, сизнинг вазиятингизда МЧЖ, уларни эркин муомалага чиқариш (импорт) божхона режимига расмийлаштириши керак. Товарни мазкур божхона режимига жойлаштириш қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа талаб ва шартларга ҳам риоя қилган ҳолда амалга оширилади. Бинобарин, товар МЧЖ номига қайта расмийлаштирилаётганда ушбу шахс билан контрактни расмийлаштириш билан боғлиқ бўлган барча молиявий масалалар ҳал этилиши керак. Товар эгасига тегишли бўлган ўзгартиришлар Валюта операцияларининг ягона ахборот-электрон тизими (ВОЯАЭТ)га киритилади.

Ушбу савол юзасидан Ўзбекистон Республикаси Давлат божхона қўмитасининг Тошкент шаҳри бўйича бошқармасининг расмий жавоби билан ҳам танишишингиз мумкин:

Сизнинг Ўзбекистон Республикаси Президентининг виртуал қабулхонасига 2019 йил 27 майдаги 17839-r/19-сонли мурожаатингиз юзасидан.

Ўзбекистон Республикаси Божхона кодексининг 2-моддасида, божхона ишига оид қонунчилик ушбу кодексдан ва бошқа қонунчилик ҳужжатларидан иборатлиги, 3-моддасида агарда қонунчиликда бошқа тартиб назарда тутилмаган бўлса, божхона ишида божхона юк декларацияси қабул қилинган кундаги қонунчилик ва ҳужжатлар қабул қилиниши мезони белгиланган.

Божхона ишида, Ўзбекистон Республикасининг божхона органи божхона декларациясини ва бошқа ҳужжатларни қабул қилиб олаётган куни амалда бўлган қонун ҳужжатлари қўлланилиши Божхона кодексининг 4-моддасида қайд этиб ўтилган.

Шу муносабат билан, ҳозирги кунда амалда бўлган қонунчилик нормалари бўйича мурожаатингиздаги масала юзасидан қуйидагиларни маълум қиламиз.

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 22 октябрдаги “Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Хусусий тадбиркорлар юридик шахс ташкил этмасдан шуғулланиши мумкин бўлган фаолият турлари рўйхатини тасдиқлаш тўғрисида” 2011 йил 7 январдаги 6-сон қарорига ўзгартириш киритиш тўғрисида”ги 850-сонли қарорининг иловасида,

“Хусусий тадбиркорлар юридик шахс ташкил этмасдан шуғулланиши мумкин бўлган фаолият турлари” руйхати ушбу илованинг 5-бандига “товарларни импорт қилиш ва улар билан чакана савдо қилиш (қурилиш материаллари, цемент, шифер, ёғоч ва ёғоч маҳсулотлари, ўсимлик мойи, алкоголли ва тамаки маҳсулотлари, нефть маҳсулотларининг барча турлари, қимматбаҳо металлар ва қимматбаҳо тошлардан ясалган буюмлар ёхуд бундай материаллар қўлланилган буюмлар, аудиовизуал асарлар, фонограммалар ва ЭҲМ учун яратилган дастурлар, янги импорт автомобиллар ва фармацевтика товарларини сотиш бундан мустасно), бунда олиб кирилаётган товарларнинг нархи бир ойда 5 000 АҚШ доллари эквивалентидан ошмаслик шарти билан олиб келиниши белгилаб қўйилган.

Шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитасининг ДБҚга 2019 йил 22 январь куни ёзган 19-01721-сонли хатида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 22 октябрдаги “Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Хусусий тадбиркорлар юридик шахс ташкил этмасдан шуғулланиши мумкин бўлган фаолият турлари рўйхатини тасдиқлаш тўғрисида” 2011 йил 7 январдаги 6-сон қарорига ўзгартириш киритиш тўғрисида”ги 850-сонли қарори иловасининг 5-бандидаги товарларни импорт қилиш ва улар билан чакана савдо қилишда олиб кирилаётган товарларнинг нархини божхона қийматида олиш ҳамда бир календарь ойида 5 000 АҚШ доллари эквивалентидан ошмаслик шартини қўллашлиги билдирилган.

Юқоридагиларни инобатга олиб, товарларни юқоридаги қарор талаблари ва шартлари асосида “эркин муомалага чиқариш” божхона режимига расмийлаштириш учун ТИФ божхона постига БЮД ва зарур ҳужжатлар тақдим этилиши йўли билан амалга оширилишини маълум қиламиз.

Ушбу хатда келтириб ўтилган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар билан Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси www.lex.uz интернет сайти орқали танишишингиз мумкин.

Мазкур жавоб хати Сизни қаноатлантирмаган тақдирда, ўрнатилган тартибда юқори турувчи идораларга ёки суд органларига мурожаат қилиш ҳуқуқига эга эканлигингизни билдириб ўтамиз.

Экспертларнинг жавоблари уларнинг фикрларини акс эттиради ва Сиз мустақил қарор қабул қилишингиз учун ахборот асосини яратади. Ушбу сервисдан фойдаланишда Сиз сайт орқали савол бера туриб, уларга рози бўлган қоидаларга амал қилинади. Барча савол ва жавобларни эркин кўриш мумкин.
Жавоблар улар эълон қилинган санада долзарб ҳисобланади.