АЖ таркибига кирувчи таркибий бўлинмаларнинг бир-бирига товар ва хизматларни реализация қилишида ЭҲФ расмийлаштириш

Саволнинг ID си: 18583
Акциядорлик жамияти йирик солиқ тўловчи ҳисобланади. Жамият таркибида 100 дан ортиқ алоҳида юридик шахс ҳисобланмаган филиаллари мавжуд. Ушбу филиаллар бир-бирига ҳақ эвазига иш ва хизматлар кўрсатади, материал ва товарлар реализация қилади.
Йирик солиқ тўловчи бўлмиш АЖнинг алоҳида юридик шахс ҳисобланмаган филиаллари бир-бирига ҳақ эвазига хизмат кўрсатганида ёки материаллар ва товарларни сотганида ЭҲФ расмийлаштириши тўғрими?
Экспертларнинг жавоблари:

Саволингизда келтирилган вазият ҳақиқатда бўлиши мумкин эмас. Жамият таркибига кирувчи алоҳида юридик шахс бўлмаган филиаллар бир-бирларига товар ва хизматларни сотмайдилар. Товар ва хизматларни сотишда улар сотувчи (хизмат кўрсатувчи) корхонанинг балансидан чиқиб кетади. Яъни сотувчи (хизмат кўрсатувчи) ва харидор (буютмачи) алоҳида мустақил балансга эга бўлган юридик шахслар бўлади.

АЖ таркибида алоҳида юридик шахс бўлмаган таркибий бўлинмалар бир-бирига хизматларни кўрсатганида ёки материал ва товарларни берганларида, товарлар ва хизматлар реализацияси амалга ошмайди. АЖ ёки унинг таркибий бўлинмалари даромад кўрмайди. Бунда товар ва хизматлар ягона юридик шахс, яъни АЖ ичида айланади. Бундай вазиятда материаллар ва товарлар бир таркибий бўлинмадан бошқасига ички юк хати  (накладная) асосида топширилади, хизматлар эса нарядлар асосида бажарилади. Бунда ЭҲФ расмийлаштирилмайди.

Агар таркибий бўлинмалар мустақил балансга эга юридик шахс бўлса, у ҳолда бир-бирларига товар (хизмат)ларни сотишлари, даромад кўришлари мумкин. Товарларга бўлган мулк ҳуқуқини ҳақ олиш асосида (ёки бепул) ўтказиш ёки ҳақ эвазига (ёки бепул) хизматлар кўрсатиш  товарларни ёки хизматларни реализация қилиш деб эътироф этилади (СК 46-моддаси). Бундай вазиятда ЭҲФ расмийлаштирилади. ЭҲФларни тўлдириш, тақдим этиш ва қабул қилиш ВМнинг 2020 йил 20 августдаги 489-сон қарорига 2-иловадаги Низомга мувофиқ амалга оширилади.

Экспертларнинг жавоблари уларнинг фикрларини акс эттиради ва Сиз мустақил қарор қабул қилишингиз учун ахборот асосини яратади. Ушбу сервисдан фойдаланишда Сиз сайт орқали савол бера туриб, уларга рози бўлган қоидаларга амал қилинади. Барча савол ва жавобларни эркин кўриш мумкин.
Жавоблар улар эълон қилинган санада долзарб ҳисобланади.