Саволнинг ID си: 5920
ПП-1050 бўйича ўзгартириш киритилиши муносабати билан қуйидаги саволларга жавоб берсангиз: 1) Ўзгартириш киритилишигача корхона бухгалтериясида божхона тўловларига қуйидагича бухгалтерия ёзувлари берилган: Четдан келтирилган ТМЗга (2014 йил январдан 12.06.2014 йилгача) ДТ 1010 КТ 6991 100,0 млн (БЮДнинг 47-сатридаги божхона тўловлари: ҚҚС, пошлина ва акцизга); ДТ 6991 КТ 8840 Четдан келтирилган ТМЗга (15.06.2014 йилдан 2015 йил охиригача) ДТ 1010 КТ 6991 1000,0 млн (БЮДнинг 47-сатридаги божхона тўловлари: ҚҚС, пошлина ва акцизга); ДТ 6991 КТ 8840 2) Ўзгартириш киритилиши муносабати билан божхона туловлари буйича озод этилган суммалари балансдан ташкари счётларда акс эттириладими? 3) Ушбу юқоридаги бухгалтерия ёзувларини қандай қилиб тўғирлаш керак (2014 -2015 йиллар учун)?
Бухгалтерия ҳисобида божхона тўловлари бўйича мақсадли ва мақсадсиз имтиёзларни қандай акс эттириш зарур?
Экспертларнинг жавоблари:

АВ 13.06.2014 й. 1932-1-сон билан рўйхатга олинган МВ, ИВ, ТИАИСВ, ДСҚ, ДБҚ Қарорига мувофиқ “Ноозиқ-овқат истеъмол товарларини ишлаб чиқаришга ихтисослашган корхоналар томонидан солиқ ва божхона имтиёзларини қўллаш тартиби тўғрисидаги Низом” (АВ 13.06.2014 й. 1932-сон билан рўйхатга олинган, бундан кейин 1932-сон Низом дея юритилади) га ўзгартиришлар киритилган эди. Ушбу ўзгартиришларга асосан тасдиқланган рўйхатдаги (1932-сон Низомга 1-илова) ноозиқ-овқат истеъмол товарларини ишлаб чиқаришга ихтисослашган (сотув умумий ҳажмида ушбу товарларни ишлаб чиқаришдан тушум улуши ҳисобот даври якунлари бўйича камида 60 фоизни ташкил этадиган) корхоналарга берилган божхона имтиёзлари мақсадли имтиёзлар сафидан чиқарилди.

Ўзгартиришлар киритилгунга қадар божхона тўловлари бўйича имтиёзлар мақсадли эди, яъни мақсадли вазифаларни амалга ошириш учун йўналтирилар эди. "Юридик шахсларга солиқлар, божхона ва мажбурий тўловларни бюджетга тўлаш бўйича берилган имтиёзларни расмийлаштириш ва бухгалтерлик ҳисобида акс эттириш тартиби тўғрисидаги Низом” (АВ 02.04.2005 й. 1463-сон билан рўйхатга олинган,бундан кейин-1463-сон Низом дея юритилади)нинг 5-бандига мувофиқ бўшаётган маблағларни мақсадли вазифаларни бажаришга йўналтириш шарти билан солиқ ва божхона имтиёзлари берилганда ҳисоблаб ёзилган божхона тўловлари, солиқлар (мазкур солиқ тўловчилари учун ҚҚС, шунингдек қонунга мувофиқ ҳисобга қабул қилинадиган акциз солиғидан ташқари) ва бюджетга мажбурий тўловлар қонун ҳужжатларига мувофиқ умумбелгиланган тартибда маҳсулот (товарлар, ишлар, хизматлар) ҳамда бошқа хил мол-мулкнинг сотиш (харид) қийматига киритилади. Демак, 16.06.2014 йилга қадар мақсадли солиқ ва божхона имтиёзлари берилиши бўйича бухгалтерия ўтказмалари (ҚҚС ва акциз солиғи тўловчилари бўлмаганлар учун)  қуйидагича бўлган эди (Сиз келтирган маълумотларни ҳисобга олган ҳолда):

п/п

Хўжалик операциясининг мазмуни

Дебет

Кредит

Сумма, млн.сўм

1.

Материал таннархига киритиладиган божхона тўловлари бўйича қарздорлик акс эттирилмоқда

1000 «Материаллар»

 

6410 «Бюджетга тўловлар бўйича қарз (ҚҚС, акциз солиғи)

 

6990 «Бошқа мажбуриятлар» (божхона божлари учун)

 

100

2.

Ҳисобланган солиқларни мақсадли фойдаланиш шарти билан акс эттирилмоқда (8840 счет ҳисобига ҳисобдан чиқарилмоқда)

6410 «Бюджетга тўловлар бўйича қарз (ҚҚС, акциз солиғи)

 

 

6990 «Бошқа мажбуриятлар» (божхона божлари учун)

8840 «Мақсадли ишлатиш билан солиқ имтиёзлари»

100

16.06.2014 йилдан эътиборан божхона тўловлари бўйича имтиёзлар мақсадли бўлишдан тўхтади. 1463-сон Низомга мувофиқ мақсадсиз имтиёзлар бухгалтерия ҳисобининг баланс ҳисобварақларида (счетларда) акс эттирилмайди ва шу сабабли Молиявий натижалар тўғрисидаги ҳисоботда (2-Шакл) ҳам акс эттирилмайди, ва мос равишда молиявий натижаларга таъсир кўрсатмайди. бюджетга тўланадиган ҳар бир солиқ тури, божхона ва мажбурий тўловлар бўйича имтиёзлар натижасида бўшаган маблағлар  турлари бўйича 013 "Вақтинчалик солиқлар ва божхона имтиёзлари" алоҳида балансдан ташқари ҳисобварақлар дебетида акс эттирилади. Имтиёз берилган давр тугаганидан сўнг 013 "Вақтинчалик солиқлар ва божхона имтиёзлари" счети дебетидаги маблағлар ушбу счетларнин кредити орқали ҳисобдан чиқарилади Яъни 16.06.2014 йилдан эътиборан мақсадсиз имтиёзлар учун бухгалтерия ўтказмалари қуйидагича бўлиши лозим:

п/п

Хўжалик операциясининг мазмуни

Дебет

Кредит

Сумма, млн.сўм

1.

Бўшаган маблағлар ҳисобланган тўлов турлари ҚҚС, акциз, бож тўлови) бўйича акс эттирилмоқда

013

 

 

1000

2.

Имтиёз берилган давр тугагач бўшаган маблағлар ҳисобдан чиқарилмоқда (яъни 31.12.2017 й.)

 

013

1000

Сизнинг ҳолатингизда йўл қўйилган хатолар натижасида сотиб олинган материалларнинг харид қиймати ошириб кўрсатилган, 8840 «Мақсадли ишлатиш билан солиқ имтиёзлари» баланс счетида мақсадсиз имтиёзлар акс эттирилган эди. Ўз навбатида, товарларнинг оширилган харид қиймати ишлаб чиқариладиган маҳсулотнинг таннархининг юқори бўлишига ва натижада тақсимланмаган соф фойданинг камайишига олиб келган. Агар   8840 счетга олиб борилган 1000 млн сўм мақсадли вазифаларга йўналтирилган бўлса, у ҳолда баланс счетлари сальдосида ҳам хатоликлар юзага келади (масалан янги технологик ускуна харид қилинган бўлса нотўғри сальдо 8530 “Текинга олинган мол-мулк” ҳисобварағида юзага келади).

Бу ҳолатда Сиз жорий 2016 йилнинг бошига бухгалтерия ҳисоби ҳисобварақлари бўйича тўғирловчи ўтказмалар (проводкалар) беришингиз лозим. 3-сон БҲМС “Молиявий натижалар тўғрисидаги ҳисобот”нинг 16-бандига мувофиқ олдинги даврлардаги молиявий ҳисоботларни тайёрлаш чоғида йўл қўйилган xатоларга киритилган тузатиш миқдори (қиймати) ҳисобот давридаги соф даромад ёки зарарга қўшилади. Ўтган даврдаги муҳим хатоларни тўғирлаш қиймати (корхонангиз учун 1000 млн. сўм тўғирлаш қиймати ҳар ҳолда муҳим бўлади) йил бошигача тақсимланмаган фойда сальдосини ва тегишли активлар, мажбуриятлар ва хусусий капиталнинг бошқа сатрларида ўзгартириш йўли билан ҳисоботда акс эттирилади (АВ24.01.2003й. 1209-сон билан рўйхатга олинган “Молиявий ҳисоботларни тўлдириш қоидалари”нинг 15-банди). Сальдолардаги ўзгаришларнинг сабаби, моҳияти ва қиймати 2016 йил учун йиллик молиявий ҳисоботларга тушунтириш хатида очиб берилиши лозим.

Агар сизнинг корхонангиз соддалаштирилган солиқ тизимида бўлса, солиқ ҳисоботларини қайта топширишга ҳожат йўқ, чунки хатолар туси ягона солиқ тўлови бўйича базага ҳеч қандай таъсир кўрсатмайди.

Экспертларнинг жавоблари уларнинг фикрларини акс эттиради ва Сиз мустақил қарор қабул қилишингиз учун ахборот асосини яратади. Ушбу сервисдан фойдаланишда Сиз сайт орқали савол бера туриб, уларга рози бўлган қоидаларга амал қилинади. Барча савол ва жавобларни эркин кўриш мумкин.
Жавоблар улар эълон қилинган санада долзарб ҳисобланади.