Саволнинг ID си: 7507
МЧЖ 2015-йил июн ойида устав фондини кўпайтириш учун таъсисчи жисмоний шахсдан 10 млн. сўм қийматида мол-мулк қабул қилган. Лекин хозирги кунгача таъсис хужжатларига киритилган ўзгартиришлар давлат рўйхатидан ўтказмаган. Ушбу қўшимча киритилган мол-мулк суммаси бухгалтерия балансида кредиторлик қарз сифатида акс эттирилиб келинмоқда.
Хозирда, яъни 2016 йил ноябр ойида 2015 йилда олинган мол-мулк қиймати ҳисобидан жамият устав фондини кўпайтириш ва қайта рўйхатдан ўтказиш мумкинми? Агар бу холат қонунчиликка зид келса уларни текин олинган мол-мулк сифатида акс эттириб, ЯСТ тўлаш керакми?
Экспертларнинг жавоблари:

«Масъулияти чекланган ҳамда қўшимча масъулиятли жамиятлар тўғрисида»ги ЎзР Қонунига мувофиқ (бундан кейин Қонун), жамият устав фондини кўпайтириш қуйидаги тартибда ва муддатларда амалга оширилиши лозим:

1) Жамият иштирокчилари умумий йиғилишининг (агар ягона иштирокчи бўлса, унинг қарори) жамият устав фондини кўпайтириш тўғрисидаги қарори қабул қилинади. Қарорда қўшимча ҳиссаларнинг миқдори ва уларни тўлиқ қўшиш муддалари белгиланади (Қонуннинг 18-мод. 1-қисм.).

2) Қўшимча ҳиссаларни қўшишнинг муддати тугаган кундан эътиборан бир ойдан кечиктирмай қўшимча ҳиссаларни қўшиш якунларини тасдиқлаш ҳақида, шунингдек жамият устав фонди миқдорини кўпайтириш билан боғлиқ ўзгартишларни жамиятнинг таъсис ҳужжатларига киритиш тўғрисида жамият иштирокчиларининг умумий йиғилиши қарори қабул қилинади (Қонуннинг 18-мод. 5-қисм.).

3) Таъсис ҳужжатларига ўзгартишлар жамият иштирокчиларининг умумий йиғилишида тасдиқланган кундан эътиборан бир ойдан кечиктирмай жамият таъсис ҳужжатларидаги ўзгартишларни давлат рўйхатидан ўтказиш учун ҳужжатлар юридик шахсларни давлат рўйхатидан ўтказувчи органга тақдим этилмоғи лозим (Қонуннинг 18-мод. 7-қисм.).

4) Таъсис ҳужжатларидаги ўзгартишлар давлат рўйхатидан ўтказилган кундан эътиборан кучга киради (Қонуннинг 18-мод. 7-қисм.).

Сизнинг ҳолатингизда таъсис ҳужжатларидаги ўзгартишлар Қонунда белгиланган муддатларда давлат рўйхатидан ўтказилган.

Қонунда белгиланган муддатларга риоя этилмаган тақдирда, жамият устав фондининг кўпайтирилиши амалга ошмаган деб эътироф этилади. Бу ҳолда жамият ўн кунлик муддат ичида жамият иштирокчиларига улар томонидан киритилган қўшимча пул ҳиссаларини қайтариши шарт (Қонуннинг 18-мод. 8-қисм.).

Корхона устав капиталининг кўпайиши ёки камайиши фақат таъсисчиларнинг қарори асосида ва таъсис ҳужжатларига тегишли ўзгартиришлар киритилгандан кейингина амалга оширилиши мумкин (21-сон БҲМС 2-илова 341-банд.).

Шунинг учун таъсис ҳужжатларига тегишли ўзгартиришлар давлат рўйхатидан ўтказилгунига қадар иштирокчилар томонидан киритилган қўшимча ҳиссалар бухгалтерия ҳисобида таъсисчиларга бўлган қарзларни ҳисобга олувчи счётларда (6600) акс эттирилиши мумкин.

Жамият устав фондини кўпайтириш учун бу тўғрисидаги иштирокчилари умумий йиғилишининг қарори қабул қилинади. Бунда устав фондининг кўпайтирилиши амалга ошмаган иштирокчиларнинг аввалги қарорлари бекор қилинади.

Пул, қимматли қоғозлар, ўзга ашёлар ёки мулкий ҳуқуқлар ёхуд пул баҳосига эга бўлган бошқа шахсга ўтказиладиган ўзга ҳуқуқлар жамиятнинг устав фондига қўшиладиган ҳиссалар бўлиши мумкин (Қонуннинг 15-мод. 1-қисм.).

Сизнинг ҳолатингизда жамият устав фондига қўшиладиган қўшимча ҳисса сифатида таъсисчининг мулкий ҳуқуқлари, яъни (6600) таъсисчиларга бўлган қарзларни ҳисобга олувчи счётларда акс эттирил сумма қабул қилиниши мумкин.

Шундай қилиб, юқоридагилардан келиб чиқадиган бўлсак, жамият устав фондини иштирокчи томонидан қўшимча ҳисса сифатида аввал киритган мол-мулк ҳисобига кўпайтириш мумкин. Бунда жамият устав фондини кўпайтириш Қонунда белгиланган тартибда ва муддатларда амалга оширилиши лозим.

Экспертларнинг жавоблари уларнинг фикрларини акс эттиради ва Сиз мустақил қарор қабул қилишингиз учун ахборот асосини яратади. Ушбу сервисдан фойдаланишда Сиз сайт орқали савол бера туриб, уларга рози бўлган қоидаларга амал қилинади. Барча савол ва жавобларни эркин кўриш мумкин.
Жавоблар улар эълон қилинган санада долзарб ҳисобланади.