Қурилиш қумлари, тош-шағал аралашмаси, шағал аралашмаси, майда тошлар, шағал махсулотлари Ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ бўйича солиқ солиш объектлари ҳисобланади (Президентнинг 27.12.2016й. ПҚ-2699-сонли қарорига 15-илова).

Ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқни солиқ солинадиган базаси бўлиб кавлаб олинган (ажратиб олинган) тайёр маҳсулот ҳажмининг ҳисобот даври учун ўртача олинган реализация қилиш баҳосида ҳисоблаб чиқилган қиймати ҳисобланади (СКнинг 245-мод.).

Яъни, сизнинг холатда ажратилган ер майдони (карьер)дан МЧЖ томонидан қазиб олинган ва ўз кичик цехи (дробилка)да ишлаб чиқарилган клинец, шагал, қум маҳсулотларини ўртача олинган реализация қилиш баҳосида ҳисоблаб чиқилган қийматидан 5% ставкада Ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ тўланиши лозим.

Ушбу солиқни ҳисоблаб чиқариш тартибини мисолда кўриб чиқамиз:

Масалан, ҳисобот даврида корхона жами 100 тонна фойдали қазилмаларни кавлаб олган, улардан 50 тоннасини реализация қилган:

-          10 тонна клинецни – 450,0 минг сўмга (ҚҚС сиз);

-          30 тонна шағални – 750,0 минг сўмга (ҚҚС сиз);

-          10 тонна қумни – 400,0 минг сўмга (ҚҚС сиз).

Биринчи босқичта реализация қилинган маҳсулотлар хажмининг ўртача олинган баҳосини аниқлаймиз: (450+750+400)/50тонна = 32,0 минг сўм.

Солиқ солиш базаси эса жами кавлаб олинган фойдали қазилмаларнинг хажмини ушбу ўртача олинган баҳога кўпайтириш йўли билан аниқланади: 100тонна*32=3 200,0 минг сўм.

Бизнинг мисолимизда Ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ суммаси 3200*5%=160,0 минг сўмни ташкил этади.

Ушбу солиқ тури бўйича солиқ ҳисоботи ҳар чорак якуни бўйича кейинги ойнинг 25 санасидан кечиктирмай рўйхатдан ўтган солиқ идорасига тақдим этилади ва ушбу санадан кечиктирмай ҳисобланган солиқ суммаси бюджетга тўланади (СКнинг 247-мод.).

Ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ солинадиган фойдали қазилмаларни қазиб олишни амалга оширувчи микрофирмалар ва кичик корхоналарга ягона солиқ тўлови татбиқ этилмайди (СКнинг 350-мод. 2-қисми).

Яъни, агар сизнинг МЧЖ ажратилган ер майдони (карьер)дан керакли хом-ашё маҳсулотлари қазиб олиб клинец, шагал, қум маҳсулотларини ишлаб чиқариш фаолиятини амалга оширса, унда ходимларнинг сонидан қатъи назар корхонангиз умумбелгиланган солиқларни тўлаши лозим бўлади.