Корхона балансида бўлган товар моддий заҳиралар таъсисчига дивиденд кўринишида берилганда - реализация қилинган деб баҳоланади.
Бунда реализация қилиш обороти бўлиб:
- тайёр маҳсулот ёки товарларни ҳисобга олиш счётидан (2800, 2900) берилган ТМЗлар бўйича – уларнинг топшириш нархи (ёки таннархи);
- бошқа активлар берилганда – уларни чиқиб кетишидан олинган фойда (топшириш нархи ва баланс қиймати ўртасидаги ижобий фарқ) ҳисобланади.
Президентнинг 09.08.1996й. ПФ-1504-сонли Фармони билан тўловларни учинчи шахслар ҳисобидан ундирилиши тақиқланган. Агар корхона таъсисчи учун иш ва хизматлар ёки товарлар учун тўловларни амалга оширса, келгусида бу операциялар солиқ органлари томонидан юқоридаги белгиланган норманинг бузилиши сифатида қаралиб, муаммоли ҳолатларни келтириб чиқариши мумкин.
Умуман олганда тушунмовчиликларни олдини олиш мақсадида бундай операцияларни корхонанинг иштирокисиз амалга оширишни маслаҳат берган бўлар эдик. Яъни, дивиденд солиғи тўлангач, дивиденд суммасини таъсисчининг банк ҳисобрақами ёки банк пластик картасига ўтказиб бериш, таъсисчи эса ушбу маблағларни ўз ихтиёрига кўра тасарруф этиши, ТМБ ёки бажариладиган ишлар учун тўловни амалга оширгани маъқул.
Жавоблар улар эълон қилинган санада долзарб ҳисобланади.