Саволнинг ID си: 12967
Қўшма корхонада ойлик иш ҳақи таъсисчининг хоҳишига кўра тез-тез ўзгариб туради.
Корхонада иш ҳақини таъсисчининг хоҳишига қараб ўзгариб туриши мумкинми?
Экспертларнинг жавоблари:

Меҳнат ҳақи миқдори меҳнат шартларининг бири ҳисобланади (МКнинг 73-м, 88-м.). Меҳнат шартлари меҳнат тўғрисидаги қонунлар ва бошқа норматив ҳужжатлар, шунингдек меҳнат шартномаси тарафларининг келишуви билан белгиланади. Меҳнат шартларини ўзгартириш, улар қайси тартибда белгиланган бўлса, шундай тартибда амалга оширилади (МКнинг 88-м.).Демак, меҳнат ҳақи миқдори ходим ва иш берувчи ўртасидаги келишув асосида ўзгартилириши керак. Меҳнат ҳақи миқдори меҳнат шартномасида ёки штат жадвалида белгиланиши мумкин. Агарда, иш ҳақи меҳнат шартномасида белгиланган бўлса, унинг миқдори ушбу шартномага қўшимча келишув тузиш билан ўзгартирилади. Штат жадвалида белгиланган тақдирда, ушбу жадвалга  тегишли ўзгартиришлар киритиб, янги таҳрирда қабул қилиш керак.

МКга кўра, айрим ҳолларда иш берувчи ходим розилигисиз меҳнат шартларини ўзгартириш ҳуқуқига эга. Бундай ҳоллар МКнинг 89-моддасида белгиланган. Уларга фақат технологиядаги, ишлаб чиқариш ва меҳнатни ташкил этишдаги ўзгаришлар, ишлар (маҳсулот, хизматлар) ҳажмининг қисқарганлиги, башарти бундай ўзгаришлар ходимлар сони ёки ишлар хусусиятининг ўзгаришига олиб келиши олдиндан аниқ бўлган ҳолларгина киради. Агар юқорида кўрсатиб ўтилган ҳоллар мавжуд бўлса, иш берувчи айрим тоифадаги ходимлар учун меҳнат шартларини ўзгартириш хусусида корхонадаги ходимларнинг вакиллик органлари билан олдиндан маслаҳатлашиб олади. Бундан ташқари, иш берувчи меҳнат шартларидаги бўлажак ўзгаришлар ҳақида ходимни камида икки ой олдин ёзма равишда огоҳлантириб тилхат олиши шарт. Кўрсатилган муддатни қисқартиришга фақат ходимнинг розилиги билан йўл қўйилади.

Ходим янги меҳнат шартлари асосида ишлашни қабул қилиши ёки рад этиши мумкин. Қабул қилган ҳолда ходим билан меҳнат муносабатлари давом эттирилади, акс ҳолда эса ходим билан меҳнат шартномаси бекор қилиниши мумкин, бунда ходимга ўртача ойлик иш ҳақидан кам бўлмаган миқдорда ишдан бўшатиш нафақаси тўланади.

Айтиб ўтиш жоизки, ходим иш берувчи томонидан меҳнат шартлари ўзгартирилганлиги устидан судга шикоят қилишга ҳақли. Низони кўриш вақтида иш берувчининг зиммасига аввалги меҳнат шартларини сақлаб қолиш имконияти йўқлигини исботлаб бериш мажбурияти юклатилади. Агарда кўпчилик ходимлар гуруҳи учун меҳнат шартлари ноқулай тарзда ўзгарган бўлса, иш берувчи маҳаллий меҳнат органига бундай ўзгартиришларнинг сабаби ҳақида маълумот бериши шарт.

 

Экспертларнинг жавоблари уларнинг фикрларини акс эттиради ва Сиз мустақил қарор қабул қилишингиз учун ахборот асосини яратади. Ушбу сервисдан фойдаланишда Сиз сайт орқали савол бера туриб, уларга рози бўлган қоидаларга амал қилинади. Барча савол ва жавобларни эркин кўриш мумкин.
Жавоблар улар эълон қилинган санада долзарб ҳисобланади.