Товар олди-сотди қилинганида аввал ишончнома, кейин ҳисобварақ-фактура расмийлаштирилиши

Саволнинг ID си: 18935
Товарларни корхонамизга сотувчи ва биздан товар олувчи корхоналар билан ишлаш жараёнида ишончнома ва ҳисобварақ-фактура расмийлаштириш бўйича англашилмовчилик юзага келмоқда. Товарларини бизга сотувчи корхоналар биз томондан олдин ишончнома берилмаса, ҳисобварақ-фактура расмийлаштирмасликларини билдиришмоқда. Яъни олдин ишончнома расмийлаштирилади, кейин ҳисобварақ-фактура дейишмоқда.
Қайси бири биринчи расмийлаштирилади – ишончномами ёки ҳисобварақ-фактурами?
Экспертларнинг жавоблари:

Бир корхона шартнома асосида бошка корхонадан товарни харид қилар экан, бунда ўзининг вакилини ушбу товарни олиб келиш учун жўнатади ёки сотувчи корхона харидорнинг вакилига товарни олиб келиб топширади. Сотувчи корхона харидор номини айтиб товар олгани келган исталган жисмоний шахсга товарни бериб юборавермайди ёки сотувчи ташкилот харидорнинг биносида бўлган исталган жисмоний шахсга ўз товарини ташлаб кетавермайди. Харидор корхона сотувчидан товар-моддий захиралар олиш учун ўз вакилига ёзма ишончнома беради (АВда 2020 йил 30 июнда 3259-сон билан рўйхатга олинган 4-сонли БҲМС «Товар-моддий заҳиралар»нинг 93-банди).

Ишончнома асосида товарни олаётган шахс ушбу товар ишончномани берган корхонага етиб бориши учун масъул бўлади. Сотувчи корхона эса ишончномани кўриб, харидор айнан шу шахсни ундан товарни олиб кетиш учун жўнатганлигига ишонч ҳосил қилади. Ишончномада уни берган харидор корхона номи, реквизитлари, ишончнома берилган шахснинг ФИШ, паспорт маълумотлари, хизмат лавозими кўрсатилган бўлади.

Товарларни реализация қилишда юридик шахслар ва якка тартибдаги тадбиркорлар ушбу товарларни сотиб олувчиларга ҳисобварақ-фактурани тақдим этиши шарт (СК 47-моддаси 1-қисми). Сотувчи томонидан харидорга ҳисобварақ-фактура берилганлиги товар харидорга реализация қилинганлигини англатади. Товар эса ишончнома берилган шахсгагина берилади. Ҳисобварақ-фактуранинг шакли ВМнинг 2020 йил 14 августдаги 489-сон қарорига 2-иловада келтирилган. Ҳисобварақ-фактуранинг пастки ўнг тарафида ишончнома асосида товарни олган шахс имзоси, ФИШ, ишончноманинг санаси ва рақами ёзилиши белгиланган.

Яъни аввал харидор ўз вакилига ёзма ишончнома беради. Сотувчи харидор томонидан ишончнома берилган шахсга ушбу ишончнома асосида товарни топширади. Сўнгра ҳисобварақ-фактура расмийлаштирилади ва харидорнинг ишончнома берилган вакили товарни олганлигини тасдиқловчи имзони ҳисобварақ-фактурага қўяди, шунингдек, унинг ФИШ ва ишончнома реквизитлари ёзилади.

Ишончнома ва ҳисобварақ-фактура электрон кўринишда расмийлаштирилганида ҳам тартиб шундай: аввал сотувчи харидорнинг вакилига товарни олиш учун электрон ишончнома берилганлигига ишонч ҳосил қилади, сўнгра унга товарни бериб, электрон ҳисоб-варақ фактурани расмийлаштиради.

Экспертларнинг жавоблари уларнинг фикрларини акс эттиради ва Сиз мустақил қарор қабул қилишингиз учун ахборот асосини яратади. Ушбу сервисдан фойдаланишда Сиз сайт орқали савол бера туриб, уларга рози бўлган қоидаларга амал қилинади. Барча савол ва жавобларни эркин кўриш мумкин.
Жавоблар улар эълон қилинган санада долзарб ҳисобланади.