Ер қаридан фойдаланганлик учун солиқни ҳисоблаш

Саволнинг ID си: 21293
Комбинат ўзининг ишлаб чиқариш эҳтиёжлари учун Жиззах вилояти Фориш туманида жойлашган карьердан базальт рудасини қазиб олади. Бунда қуйидаги харажатларни амалга оширади: 1-босқич - бурғулаш ва портлатиш, қоплама тоғ жинсини (вскриша) олиш, рудани юклаш ва майдалаш-элаш ускунасигача ташиш (36 км) билан бирга харсанг тош кўринишидаги маҳсулот таннархи шаклланади; 2-босқич - харсанг тош майдалаш ускунасидан ўтказилади. Юқорида кўрсатилган таннархга қўшимча майдалаш-элаш қўшилиб 2 хил маҳсулот ва таннарх ҳосил бўлади: 0-20 ммгача фракциядаги шағал (ишлаб чиқариш учун яроқсиз) ва 20-40 ммгача бўлган шағал (ишлаб чиқаришга яроқли); 3-босқич - 20-40 ммгача бўлган шағал темир йўл вагонларига юкланиб 150 кмли темир йўл харажатлари қўшилган холда комбинатга кириб келади. Шу пайтда комбинатдаги 20-40 ммгача бўлган шағал таннархи шаклланади. Комбинат ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқни тўлаши керак.
СК 451-моддаси 5 ва 7-қисмларига мувофиқ ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқни ҳисоблаб чиқаришда 3-босқич харажатлари минерал тола ишлаб чиқариш учун базальт фойдали қазилмаси бўйича солиқ базасига қўшиладими?
Экспертларнинг жавоблари:

Агар қазиб олинган (ажратиб олинган) фойдали қазилмадан шахсий ишлаб чиқариш ёки хўжалик эҳтиёжлари учун қисман фойдаланилса, солиқ базаси қазиб олинган (ажратиб олинган) фойдали қазилманинг бутун ҳажми ҳисобида, ушбу фойдали қазилманинг ўртача олинган реализация қилиш баҳосидан келиб чиққан ҳолда аниқланади (СК 451-м. 5-қ.).

Фойдали қазилмаларни қазиб олиш (ажратиб олиш) бошланганидан буён улар реализация қилинмаган тақдирда, солиқ базаси солиқ (ҳисобот) даврида мазкур фойдали қазилмаларни қазиб олишнинг (ажратиб олишнинг) 20 фоизга оширилган ишлаб чиқариш таннархидан келиб чиққан ҳолда аниқланади. Бунда солиқ тўловчи реализация қилиш амалга оширилган биринчи ҳисобот даврида ҳисобланган солиқ суммасига ҳисобот даврида шаклланган ўртача олинган нархидан келиб чиққан ҳолда кейинги тузатишни киритиши шарт (СК 451-м. 7-қ.).

Фойдали қазилманинг тўлиқ ишлаб чиқариш таннархи ва уни қазиб олишнинг (ажратиб олишнинг) ишлаб чиқариш таннархи айнан бир нарса эмас. Қазиб олингандан (ажратиб олингандан) кейинги харажатлар хам унинг таннархига киради, лекин СК 451-моддаси 7-бандига асосан солиқ базасини аниқлашда эътиборга олинмайди.

Корхона қайси пайтда фойдали қазилма қазиб олинган (ажратиб олинган) деб тан олинишини аниқлаб олиши керак. Буни технолог билан биргаликда аниқлаб, ҳисоб сиёсатида акс эттириб кетиш лозим. СК 451-моддаси 7-қисмига кўра шу даврга қадар қилинган харажатлар суммаси 20%га оширилиб солиқ базаси аниқланади.

Вазиятда кўрсатилган корхона томонидан амалга оширилган 3-босқич харажатларининг Солиқ кодексининг ушбу нормасига алоқаси йўқ.

Экспертларнинг жавоблари уларнинг фикрларини акс эттиради ва Сиз мустақил қарор қабул қилишингиз учун ахборот асосини яратади. Ушбу сервисдан фойдаланишда Сиз сайт орқали савол бера туриб, уларга рози бўлган қоидаларга амал қилинади. Барча савол ва жавобларни эркин кўриш мумкин.
Жавоблар улар эълон қилинган санада долзарб ҳисобланади.