Ер қаридан фойдаланганлик учун солиқни ҳисоблаш
Агар қазиб олинган (ажратиб олинган) фойдали қазилмадан шахсий ишлаб чиқариш ёки хўжалик эҳтиёжлари учун қисман фойдаланилса, солиқ базаси қазиб олинган (ажратиб олинган) фойдали қазилманинг бутун ҳажми ҳисобида, ушбу фойдали қазилманинг ўртача олинган реализация қилиш баҳосидан келиб чиққан ҳолда аниқланади (СК 451-м. 5-қ.).
Фойдали қазилмаларни қазиб олиш (ажратиб олиш) бошланганидан буён улар реализация қилинмаган тақдирда, солиқ базаси солиқ (ҳисобот) даврида мазкур фойдали қазилмаларни қазиб олишнинг (ажратиб олишнинг) 20 фоизга оширилган ишлаб чиқариш таннархидан келиб чиққан ҳолда аниқланади. Бунда солиқ тўловчи реализация қилиш амалга оширилган биринчи ҳисобот даврида ҳисобланган солиқ суммасига ҳисобот даврида шаклланган ўртача олинган нархидан келиб чиққан ҳолда кейинги тузатишни киритиши шарт (СК 451-м. 7-қ.).
Фойдали қазилманинг тўлиқ ишлаб чиқариш таннархи ва уни қазиб олишнинг (ажратиб олишнинг) ишлаб чиқариш таннархи айнан бир нарса эмас. Қазиб олингандан (ажратиб олингандан) кейинги харажатлар хам унинг таннархига киради, лекин СК 451-моддаси 7-бандига асосан солиқ базасини аниқлашда эътиборга олинмайди.
Корхона қайси пайтда фойдали қазилма қазиб олинган (ажратиб олинган) деб тан олинишини аниқлаб олиши керак. Буни технолог билан биргаликда аниқлаб, ҳисоб сиёсатида акс эттириб кетиш лозим. СК 451-моддаси 7-қисмига кўра шу даврга қадар қилинган харажатлар суммаси 20%га оширилиб солиқ базаси аниқланади.
Вазиятда кўрсатилган корхона томонидан амалга оширилган 3-босқич харажатларининг Солиқ кодексининг ушбу нормасига алоқаси йўқ.
Жавоблар улар эълон қилинган санада долзарб ҳисобланади.