“Меҳнат дафтарчаларини юритиш тартиби тўғрисида”ги 1998 йил 29 январдаги 402-сон Йўриқноманинг 1.5-бандига мувофиқ ташкилотга (мулкчилик шаклидан қатъи назар) ишга кираётган вақтда ишга кираётган шахс иш берувчига меҳнат дафтарчасини (биринчи маротаба ишга кираётганлар бундан мустасно) тақдим этиши шарт. Ўриндошлик асосида ишга кираётганлар меҳнат дафтарчаси ўрнига асосий иш жойидан маълумотнома тақдим этадилар.

ЎзР Меҳнат кодексининг 81-моддасига асосан меҳнат дафтарчаси ходимнинг меҳнат стажини тасдиқловчи асосий ҳужжатдир. Иш берувчи корхонада беш кундан ортиқ ишлаган барча ходимларга меҳнат дафтарчасини тутиши шарт, ўриндошлик асосида ишловчилар бундан мустасно.

Иш берувчи меҳнат дафтарчасига ишга қабул қилиш, бошқа доимий ишга ўтказиш ва меҳнат шартномасини бекор қилиш тўғрисидаги маълумотларни ёзиши шарт. Ходимнинг илтимосига кўра меҳнат дафтарчасига ўриндошлик асосида ишлаган ва вақтинча бошқа ишга ўтказилган даврлар ҳақидаги ёзувлар киритилади.

Шундай қилиб, ходим ўриндошлик асосида ишга қабул қилинса, меҳнат дафтарчаси юритилмайди. Шунингдек, ходим ишга фуқаролик-ҳуқуқий шартнома бўйича муайян ишни бажариш учун қабул қилинса ҳам меҳнат дафтарчаси юритилмайди, чунки бундай шартномалар бўйича ўзаро муносабатлар Меҳнат кодекси билан эмас, балки ЎзР Фуқаролик кодекси асосида тартибга солинади.

06.10.2005 йилдаги 1515-сон “Иш берувчилар томонидан фуқароларнинг шахсий жамғариб бориладиган пенсия ҳисобварақларига  мажбурий бадалларни қўшиш ва тўлаш тартиби тўғрисида”ги Низомга асосан иш берувчи юридик шахслар ўз ходимларининг ШЖБПҲига, мазкур юридик шахс ходим учун асосий иш жойи ҳисобланиши ёки у ўриндошлик ёхуд фуқаролик-ҳуқуқий шартнома бўйича ишлашидан қатъи назар, мажбурий бадаллар киритишга мажбурдир.  Ўз навбатида меҳнат фаолиятини меҳнат шартномалари бўйича амалга ошираётган фуқаролар (улар жумласига ишловчи нафақахўрлар, ўриндошлар ҳам киради), шунингдек фуқаролик-ҳуқуқий шартномалар бўйича ишларни бажарадиган фуқаролар, агар ушбу ходимлардан қонунга мувофиқ жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи ушланса, жамғариб бориладиган пенсия тўловларини олувчилар сифатида жамғариб бориладиган пенсия тизимининг мажбурий иштирокчилари ҳисобланадилар.