Саволнинг ID си: 6580
Футбол клуби бир футбол ўйинчисини сотиб олди. Бевосита бир-бири билан тузилган олди-сотди шартномаси бор. Футболчининг клуб белгилаб қўйган қиймат ёки сотиб оладиган қиймати, сотадиган қиймати бўлади. Бундан ташқари клуб активи мавжудлигига жавоб беради, келгусида иқтисодий фойда олиб келиши мумкин ва қийматини аниқлаш мумкин.
Футбол клубларининг бухгалтериясида футболчиларни ҳисоби қандай олиб борилади? Футболчиларни ҳисоби қайси бухгалтерия счётларида юритилади?
Экспертларнинг жавоблари:

Замонавий футбол дунёсида футболчиларнинг трансферти кенг тарқалиб келмоқда. Бунда бир футбол клуби бошқа бир футбол клубидан шартнома асосида муайян футбол ўйинчиси ҳарид қилиб олади. Ушбу битимнинг моҳияти футболчини инсон сифатида сотиб олишда эмас (инсон савдоси қонун билан тақиқланган), балки аввалги футбол клубига компенсация тўловларини тўлаб бериб, ўйинчи билан янги контракт тузишга ҳуқуқни қўлга киритади. Бугунги кунда Ўзбекистон Республикасида трансферт битимлари асосида спортчиларни клубдан клубга ўтиш қоидалари қонун доирасида аниқ тартибга солинмаган ва амалиётда ушбу операциялар FIFA, AFC ва ЎзФФнинг норматив хужжатлари асосида амалга оширилади.

«Жисмоний тарбия ва спорт тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг (№513-XII 14.01.1992й.) 25 моддасига мувофиқ, қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда жисмоний тарбия-спорт ташкилотлари ва бошқа ташкилотлар билан меҳнат шартномаларини тузиш ҳуқуқига эга. Шундай қилиб Ўзбекистонда профессионал спортчилар ва спорт ташкилотлари ўртасидаги муносабатлар меҳнат қонун хужжатлари доирасида барпо этилади. Спорт ташкилотлари улар билан меҳнат шартнома (спорт фаолияти учун контракт) тузган профессионал спортчиларига ҳеч қандай мулкий ҳуқуқларга эга бўла олмайди.

Таъкидлаймиз, Ўзбекистон Республикасининг «Жисмоний тарбия ва спорт тўғрисида»ги Қонунида ҳам Меҳнат кодексида ҳам спортчиларни бир спорт ташкилотидан бошқа спорт ташкилотига ўтиш қоидалари аниқ белгиланмаган. Фуқаролик кодекси ва амалдаги бошқа қонун хужжатлари бундай нормаларни ўз ичига олмаганлиги учун спорт ташкилотлари ва клублар трансферт шартномаларини тузишда иккита асосий шартни белгилаб ўтишади: биринчиси - спортчини янги клубга ўтиш муддатлари ва иккинчиси - тўланиши лозим бўлган компенсация миқдорлари. Бунда тарафлардан бири «муддатли меҳнат шартномасини бекор қилишни», бошқаси эса -  спортчини «ишга қабул қилишни» ўз зиммаларига олишади.

Бизнинг фикримизча, трансферт шартномаси бўйича тўланадиган тўловлар, бу – аввалги футбол клуби томонидан футболчини тайёрлашга кетган харажатларни, хамда ушбу футболчи билан тузилган меҳнат шартномасини муддатдан аввал бекор қилиниши натижасида бой берилган фойдани ўрнини қоплашга йўналтирилган компенсация тўловларидир.      

Сизнинг холатингизда, трасферт шартномаси бўйича аввалги футбол клубнинг фойдасига тўланган компенсация кўринишидаги харажатлар бухгалтерия ҳисобида 9430 «Бошқа операцион харажатлар» счётида 6990 «Бошқа мажбуриятлар» счёти билан боғланган ҳолда акс эттирилиши лозим.

Сизнинг футбол клубингизга янги ўтган футболчи билан меҳнат қонунчилигига мувофиқ меҳнат шартномаси тузилади ва ушбу футболчи меҳнат қонунида белгиланган тартибда сизнинг клубингизда спорт фаолиятини юритади.

Агарда, келгусида ушбу футбол ўйинчиси билан меҳнат шартномаси бекор қилиниб, футболчи бошқа клубга ўтадиган бўлса, сиз бошқа футбол клубидан ушбу футболчига қилинган харажатларни компенсация қилиб олишга ҳақли бўласиз. Компенсация миқдори футболчининг рейтинг даражаси ҳисобга олинган холда тарафлар келишувига асосан шартномада белгиланади. Ўйинчининг даражаси қанчалик юқори бўлса, унга бўлган талаб ҳам нисбатан компенсация миқдори ҳам кўпроқ бўлади.

Экспертларнинг жавоблари уларнинг фикрларини акс эттиради ва Сиз мустақил қарор қабул қилишингиз учун ахборот асосини яратади. Ушбу сервисдан фойдаланишда Сиз сайт орқали савол бера туриб, уларга рози бўлган қоидаларга амал қилинади. Барча савол ва жавобларни эркин кўриш мумкин.
Жавоблар улар эълон қилинган санада долзарб ҳисобланади.