1.Биринчидан, мулк ҳуқуқи, эгалик қилиш ҳуқуқи, фойдаланиш ҳуқуқи ёки ижара ҳуқуқи асосида жами майдони 1 гектардан кўпроқ ер участкаларига эга бўлган ЯСТ тўловчилари ер солиғини 2018 йил 1 апрелдан бошлаб тўлайдилар (СКнинг 349-моддасига, ЎРҚ-454-сонли Қонуннинг 2-моддаси 45-банди ва 5-моддаси 2-қисми билан киритилган ўзгартиришлар, Президентнинг ПҚ-3454-сонли қарори 7-банди).

ЯСТ тўловчиларининг ер солиғини ҳисоблаб чиқиш ва тўлаш тартиби Молия вазирлиги ва Давлат солиқ қўмитаси томонидан ишлаб чиқилган Низом билан белгиланади. Хозирги кунда ушбу Низом тасдиқланмаган.

МВ ва ДСҚнинг 2018 йил 6 февралдаги (КА/04-03-32-04/164-сонли, 13/3-03006-сонли) расмий ахборотномаси билан майдони 1 гектардан кўпроқ ер участкаси бўлган ЯСТ тўловчилари томонидан ер солиғи ҳисоб-китобини Низом тасдиқланганидан кейин топшириши ҳақида маълум қилинган.

Бу масала ҳақида қуйидаги манбалардан ахборот олишингиз мумкин:

• https://soliq.uz/uz/press_center/news/rasmiy-axborot (ўзбек тилида);
• https://soliq.uz/ru/press_center/news/kogda-platelshchikam-enp-s-ploshchadyu-bolee-1-ga-predstavit-raschet-po-zemelnomu-nalogu (рус тилида);
• “Солиқ ва божхона хабарлари” газетасининг 2018 йил 13 февралдаги 7-сонида “Ер солиғи: ЯСТ тўловчилар ҳисоб-китобни қачон тақдим этади” номли қисқача мақола.

2.Ер солиғини тўловчилари бўлиб мулк ҳуқуқи, эгалик қилиш ҳуқуқи, фойдаланиш ҳуқуқи ёки ижара ҳуқуқи асосида ер участкаларига эга бўлган юридик шахслар ҳисобланади (СКнинг 279-моддаси).

Ер участкасига эгалик қилиш ва ундан доимий фойдаланиш ҳуқуқининг бошқа шахсга ўтиши туман, шаҳар ер-кадастр дафтарига ернинг янги эгаси ёки ердан янги фойдаланувчи тўғрисидаги маълумотларни киритиш ва уларга ер участкасига доимий эгалик қилиш, ундан доимий фойдаланиш ёки ер участкасига мерос қилиб қолдириладиган умрбод эгалик қилиш ҳуқуқини берувчи давлат ҳужжатларини топшириш йўли билан расмийлаштирилади (Ер кодексининг 22-моддаси 3-хатбошиси).

Қайси ер участкаларига бўлган мулк ҳуқуқи, эгалик қилиш ҳуқуқи, фойдаланиш ҳуқуқи ёки ижара ҳуқуқи йил мобайнида солиқ тўловчига ўтган бўлса, ўша ер участкалари учун солиқ солинадиган база ер участкаларига тегишли ҳуқуқ вужудга келганидан кейинги ойдан эътиборан ҳисоблаб чиқарилади (СКнинг 281-моддаси).

Бу дегани, ер участкасига эгалик қилиш ва ундан доимий фойдаланиш ҳуқуқи янги мулкдорга ўткунга қадар ундан ер солиғи аввалги мулкдор томонидан тўланиши лозим.