Корхоналар хомийлик ёрдами сифатида бошқа ташкилотларга, шу жумладан фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органларига мол-мулк бериши ёки пул маблағи ўтказганида қуйидаги ҳужжатлар расмийлаштирилади:
- Раҳбар бўйруғи
- Шартнома
- Товар берилганида – Счёт фактура ёки далолатнома (“тўловсиз” ёзуви киритилади)
- Пул маблағи берилганида –Тўлов топшириқномаси
Умумбелгиланган солиқлар тўловчиларида ҳомийлик ва ҳайрия ёрдамлари тарзидаги маблағлар фойда солиғини ҳисоблашда чегирилмайдиган харажатлар деб ҳисобланади, яъни солиқ солинадиган базага қўшилади (СКнинг 147-моддаси). Бироқ, улар СКнинг 159-моддасига биноан солиқ солинадиган фойдани камайтириш тарзидаги имтиёздан фойдаланишлари мумкин. Давлат мақсадли жамғармаларига мажбурий тўловлар бўйича солиқ солинадиган базага киритилмайди.
ЯСТ тўловчи корхоналарда экология, соғломлаштириш ҳамда хайрия жамғармаларига, маданият, соғлиқни сақлаш, меҳнат, аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш, жисмоний тарбия ва спорт, таълим муассасаларига бепул бериладиган товарлар солиқ солинадигана базага кирмайди. Бошқа ҳолларда эса текинга берилган товарлар қиймати СКнинг 355-моддасида белгиланган тарзда солиққа тортилади. Фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органларига ҳайрия сифатида берилган пул маблағлари ЯСТ тўловчининг харажати ҳисобланади ва унда бу билан боғлиқ солиқ оқибатлари юзага келмайди.
Жисмоний шахсларга фавқулодда ҳолатлар (шу жумладан табиий офат) муносабати билан моддий ёрдам берилганида, шунингдек ота-онаси йўқ, кам таъминланган оилалар фарзандлари юридик шахслардан байрам муносабати билан совға олганида ушбу жисмоний шахсларда ҳеч қандай солиқ ва мажбурий тўловлар оқибати юзага келмайди (СКнинг 179, 306-моддалари).
Бухгалтерияда қуйидагича акс эттирилади.
Пул маблағи маҳалла қўмитасига ўтказилганида:
Операция мазмуни | Счётлар корреспонденцияси | Ҳужжат | |
Пул маҳалла ҳисобрақамига ўтказилди | 9430 "Бошқа операцион харажатлар" | 5110 "Ҳисоб-китоб счёти" | Раҳбар буйруғи,шартнома, тўлов топшириқномаси |
Совға ёки қурилиш материаллари берилганида:
Операция мазмуни | Счётлар корреспонденцияси | Ҳужжат | |
Товар харид қилинди | 1090 "Бошқа материаллар" | 6010 "Тўланадиган счётлар" | Раҳбар буйруғи, шартнома, тўлов топшириқномаси, кирувчи счёт-қактура |
Товар бевосита жисмоний шахсга топширилса | 9430 "Бошқа операцион харажатлар" | 1090 "Бошқа материаллар" | Товар топширилгани тўғрисида далолатнома |
ёки Товар маҳалла қўмитаси ёҳуд бошқа юридик шахс орқали берилса | 4890 "Бошқа дебиторлар қарзлари" | 1090 "Бошқа материаллар" | Шартнома, товар топширилганини тасдиқловчи счёт-фактура ёки далолатнома |
9430 "Бошқа операцион харажатлар" | 4890 "Бошқа дебиторлар қарзлари" | ||
Жавоблар улар эълон қилинган санада долзарб ҳисобланади.
Телеграм канали 