Солиқ тўловчи бўлган жисмоний шахснинг манфаатларини кўзлаб текинга, шу жумладан ҳадя шартномаси асосида берилган мол-мулк ушбу жисмоний шахснинг моддий наф тарзидаги даромади бўлиб ҳисобланади ва жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғига (ЖШДС) тортилади (СКнинг 177-моддаси).

Солиқ кодексига асосан, мол-мулк деганда эгалик қилиш, фойдаланиш, тасарруф этиш объектлари бўла оладиган моддий объектлар, шу жумладан пул маблағлари, қимматли қоғозлар, улушлар (пайлар, ҳиссалар) ҳамда номоддий объектлар тушунилади (СКнинг 22-моддаси).

Жисмоний шахснинг моддий наф тарзидаги даромади ЯИТ ва суғурта бадалига тортилмайди.

Саволда баён этилган ҳолатда жисмоний шахснинг моддий наф тарзидаги даромадига декларация асосида солиқ (ЖШДС) солинади (СКнинг 189-моддаси). Солиқ декларациясини жисмоний шахс календарь йил тугаганидан  сўнг 1 апрелга қадар ўзи яшайдиган жойдаги солиқ инспекциясига топширади. Даромадлар тўғрисидаги декларация топшириш ва солиқ тўлаш тартиби СКнинг 192 – 193-моддаларида баён этилган. Солиқ суммасини ҳисоблаб чиқариш декларация қабул қилган солиқ хизмати органида амалга оширилади.

Улушни жисмоний шахсга берган юридик шахс (адаштирманг, таъсисчилари таркиби ўзгараётган корхона эмас, улушини текинга бераётган корхона) йил тугаганидан кейин 30 кун ичида ўзи рўйхатдан ўтган жойидаги солиқ инспекциясига жисмоний шахсга тўланган даромад (берилган улуш) суммаси тўғрисида белгиланган шаклда маълумотнома бериши керак (СКнинг 186-моддаси).

Бухгалтерия ўтказмалари

Аввал тасисчининг (юридик шахснинг) чиқиб кетиши (ёки унинг улушининг камайиши) акс эттирилади:

Дт 8330 “Пай ва улушлар”

Кт 6620 “Чиқиб кетаётган таъсисчиларга улушлари бўйича қарз”

Янги таъсисчининг кириши акс эттирилади:

Дт 4610 “Устав капиталига таъсисчиларнинг улушлари бўйича қарзи”

Кт 8330 “Пай ва улушлар”

Дебиторлик ва кредиторлик қарзлари ўзаро ҳисобга олинади:

 Дт 6620 “Чиқиб кетаётган таъсисчиларга улушлари бўйича қарз”

Кт 4610 “Устав капиталига таъсисчиларнинг улушлари бўйича қарзи”

Устав капиталидаги ўзгаришлар бухгалтерия ҳисобида жамият уставига тегишли ўзгаришлар давлат рўйхатидан ўтганидан сўнг акс эттиилади.