Ҳа, экспортни амалга оширувчи корхоналар имтиёзли мақсадли солиқ суммасини ҳисоблаш учун пасайтирилган ЯСТ ставкасида солиқ суммасини ҳисоблаши керак.

Солиқ имтиёзлари мақсадли йўналтириш шарти билан берилганда бўшаётган маблағлар 8840-"Мақсадли ишлатиладиган солиқ имтиёзлари" ҳисобварағида ҳисобга олинади. Хўжалик юритувчи субъектларнинг фойдаси ҳисобига киритиладиган, умумбелгиланган тартибда ҳисоблаб ёзилган, бюджетга тўланадиган солиқлар ва мажбурий тўловлар суммасига қуйидагича ўтказма берилади (АВ 02.04.2005й. 1463-сон Низомнинг 8-банди к-пункти):

• дебет 9800 “Солиқлар ва йиғимларни тўлаш учун фойдани ишлатишни ҳисобга олиш ҳисобварағи”;
• кредит 6400 "Бюджетга тўловлар бўйича қарзлар - солиқлар ва божхона имтиёзлари (турлари бўйича)" ҳисобварағи.

Яъни мақсадли имтиёзли солиқ суммасини бухгалтерия балансида акс эттириш учун уни умумбелгиланган тартибда ҳисоблаб ёзиш зарур.

ЯСТ солиқ солинадиган базадан ва белгиланган ставкалардан келиб чиққан ҳолда ҳисоблаб чиқарилади (СКнинг 360-моддаси).

Ялпи  тушум солиқ солинадиган базадир (СКнинг 356-моддаси). Товарларни (ишларни, хизматларни)  реализация қилишдан тушган тушум ва СКнинг 132-моддасида назарда тутилган бошқа даромадлар ялпи тушум ҳисобланади (СКнинг 355-моддаси).

Демак, солиқ солинадиган база Солиқ кодексига мувофиқ ҳисоблаб чиқилди, энди унга белгиланган ставкани қўллаб солиқ суммасини ҳисоблаб чиқариш зарур. Солиқ ставкалари ҳар йили Президент Қарори билан белгиланади. 2017 йил учун солиқ ставкалари 27.12.2016й. ПҚ-2699-сон Қарори билан белгиланган.

Ўзи ишлаб чиқарган товарларни эркин алмаштириладиган валютага экспорт қилувчи корхоналар учун экспорт ҳажмидан келиб чиқиб ЯСТнинг пасайтирилган ставкалари белгиланган.  Яъни иқтисодиётнинг барча тармоқларидаги экспортни амалга оширмайдиган корхоналар учун ЯСТ ставкаси 5% этиб белгиланган бўлса, худди шу тармоқдаги корхонанинг экспорт ҳажми 30% дан кўпни ташкил этувчи корхоналар учун ЯСТ ставкаси 50%га пасайтирилган ҳолда 2,5% этиб белгиланган.

Демак, корхонангиз имтиёзли солиқ суммасини ҳисоблаши учун солиқ солинадиган базага белгиланган пасайтирилган ставкани (2.5%) қўллаган ҳолда мақсадли йўналтириладиган солиқ суммасини ҳисоблаб ёзиши керак.