Саволнинг ID си: 8274
Хусусий Корхона ишлаб чиқариш билан шуғулланади. Корхона низомида таъсисчининг ота-онасига тегишли бўлган (кадастр хужжати тасдиқлайди) турар-жойни кўрсатиб фаолият юритмоқда.
Корхона Низомида таъсисчи – жисмоний шахснинг ота-онасига тегишли бўлган турар-жойни кўрсатиб фаолият юритса, солиқ оқибатлари қанақа бўлади?
Экспертларнинг жавоблари:

Биринчидан, хусусий корхона унинг тасисчиси – жисмоний шахсга (унинг ота-онасига) тегишли бўлган жойни ёки унинг бир қисмини фақат нотурар-жойга ўтказгандан кейингина у ерда фаолият олиб боришига рухсат берилади.

Ўзбекистон Республикаси Уй-жой кодексига асосан (9-моддаси) кўп квартирали уйлардаги турар жойларни саноат эҳтиёжлари учун ишлатиш, ижара ёки арендага бериш ман этилади. Кўп квартирали уйдаги турар жойга бошқа корхоналар, муассасалар ва ташкилотларни ушбу жой яшаш учун мўлжалланмаган жойлар туркумига белгиланган тартибда ўтказилганидан кейингина жойлаштириш мумкин.

Белгиланган тартибда касаначилик меҳнати амалга оширилаётган турар жойларни яшаш учун мўлжалланмаган жойлар тоифасига ўтказиш талаб этилмайди.

Иккинчидан, корхона ушбу турар-жойдан беғараз фойдаланганлиги натижасида келиб чиқадиган даромади унинг бошқа даромадлари таркибига киритилади. Текинга олинган мулкий ҳуқуқнинг қиймати бозор қийматида ҳисобланади (СК 135 – модда). Уй-жойдан текинга фойдаланиш, яъни ижара тўловисиз фойдаланишнинг бозор қиймати давлат томонидан белгиланган ижара ҳақининг минимал ставкаларидан келиб чиққан ҳолда ҳисобланади. 2017 йилда Тошкент шаҳрида нотурар жойни бир ойлик ижара ҳақининг энг кам ставкаси 1 кв.м. учун 9000 сўм қилиб белгиланган. Шунга қараб умумий ижара ҳақи ҳисобланиб, ушбу ижара ҳақи корхонанинг бошқа даромадларига киритилиши лозим.

Бошқа даромадлар корхонанинг қайси солиқ тизимидалигига қараб солиқ солинадиган базага қўшилади. Агар корхона умумбелигаланган солиқларни тўлайдиган бўлса, ушбу ҳисобланган ижара ҳақи унинг бошқа даромадларига киритилади ва фойда солиғига солинади (СКнинг 129-моддаси).

Агар корхона ЯСТда бўлса, унинг бошқа даромадлари асосий фаолияти учун ўрнатилган ЯСТ ставкаси бўйича солиққа тортилади (СКнинг 355-моддаси).

Шунингдек, бу ерда яна кўрсатиб ўтамизки, ЯСТнинг энг кам миқдорини  “Ягона солиқ тўловининг энг кам миқдорини ҳисоблаб чиқариш ва тўлаш тартиби тўғрисида”ги Низомга (АВ рўй. №2203 03.03.2011й.) мувофиқ ҳисоблашда, юқорида кўрсатилган турар-жойда корхона эгаллаган майдони инобатга олинган ҳолда ҳисобланиши лозим.

Экспертларнинг жавоблари уларнинг фикрларини акс эттиради ва Сиз мустақил қарор қабул қилишингиз учун ахборот асосини яратади. Ушбу сервисдан фойдаланишда Сиз сайт орқали савол бера туриб, уларга рози бўлган қоидаларга амал қилинади. Барча савол ва жавобларни эркин кўриш мумкин.
Жавоблар улар эълон қилинган санада долзарб ҳисобланади.